LOS CUATRO RÚSTICOS
Personajes
LUNARDO MARGARITA LUCIETA SIMÓN MARINA MAURICIO FILIPETO CANCIAN FELICE RICARDO |
Un burgués Su esposa Hija de Lunardo Un burgués Su esposa Un burgués Hijo de Mauricio Un burgués Su esposa Un conde |
Bajo Mezzosoprano Soprano Bajo Soprano Bajo Tenor Bajo Soprano Tenor |
La acción se desarrolla en Venecia, en el siglo XVIII.
ATTO
PRIMO (Camera in casa di Lunardo) Scena Prima (Margarita che fila. Lucietta che fa le calze. Ambe a sedere) LUCIETA Siora mare? (Sbadiglia) MARGARITA Fia mia? (Sbadiglia) LUCIETA Che strazza dalegria! Dir che xe carneval. MARGARITA (Sbadiglia) Co sti ciassi, LUCIETA (Sbadiglia) sti spassi MARGARITA Co sta malinconia LUCIETA da funaral. MARGARITA Ma! LUCIETA Ma! MARGARITA Figurarse! In tun ano che son maridada vostro pare che spasso mà dà? LUCIETA E sì, mo, sala no vedea lora chel se tornasse a maridar? Co gera sola disea in tra mi: sior pare povereto, nol ga gnissun al mondo che possa mo un pocheto menarme a spazzisar; bià pazientar. MARGARITA Figurarse. LUCIETA Se in casa ghe sarà siora maregna no sarà più cussi. El sa ben maridà ma cara ela le cosse xe restae quel che le gera! MARGARITA El xe un orso fia. Nol se diverte lu e el ne fa pair nu. Figurarse, mi, allevada da mia mare nel bombaso tra i festini e che la vada! Dove mai go batuo el naso? Basta basta, taso, taso. Almanco vu ciaparè su, ve sposarè, respirarè, Ciò, povarazza, ben prò ve fazza. LUCIETA (si avvicina la sedia Margarita) La diga, siora mare, quando me maridarogio? MARGARITA Quando che, figurarse al ciel ghe piasarà. LUCIETA E co ghe piasarà lo savarogio? MARGARITA Mo che sempieta! Certo che vu lo savarè. LUCIETA (si avvicina più) La diga, la me diga: ghe xe gnente in cantier? MARGARITA (elude la risposta) Ghe xe, e non ghe xe. LUCIETA No la sa gnente? MARGARITA Se parlo el ziga. LUCIETA Via, cara ela. MARGARITA Tasè putela che mi no so. LUCIETA Gnanca mo gnente mo gnanca mo! MARGARITA Cossè sti sesti? LUCIETA Sia malignazzo! No go gnissun al mondo che a mi me vogia ben. MARGARITA Ve ne vogio anca massa... LUCIETA ... i par tutti dacordo per darme del velen. MARGARITA Vardè, sentì che roba! LUCIETA Sior pare col me vede, nol fa che strapazzarme. MARGARITA E mi, siora petassa? LUCIETA Ela per consolarme, la mola e po la tien. MARGARITA Mo, brava, disè ben. LUCIETA No go gnissun al mondo che a mi me vogia ben. MARGARITA Mi vò anca massa in mente frascona, figurarse. LUCIETA Figurarse! MARGARITA Aveu dito qual cossa? LUCIETA Mi siora? Proprio gnente. (Pausa) La fa che me bisega in sen caldeto chel cuor el consola, e, po, ciapè su, la ghe mola e el dolce la cambia in velen. Oimiei, se podesse sperar magari in caol mondo lontana daver anca mi la mia mana un puto che mabia a incontrar. MARGARITA (da sè) Se parlo ghe meto nel sen caldeto chel cuor el consola, se taso facendoghe gola el dolce ghe cambio in velen. Da resto vorave sperar che pò no stia tanto lontana par ela un pocheto de mana qualcun che la vogia sposar. (a Lucieta) Vien vostro pare! LUCIETA Presto a laorar. Scena Seconda (Lunardo e dette. Lunardo entra bel bello e senza parlare) MARGARITA (Fra sé) Velo qua, eh! LUCIETA (Fra sé) El vien co fa i gati. (A Lunardo) Patron sior pare. MARGARITA Sioria, patron! No susa gnanca de saludar? LUNARDO Laorè, laorè. Per farme un complimento stralassè de laorar? MARGARITA Za, figurarse, semo le schiave more! LUNARDO Che strambezzi! Cossa songio? Un orso? Un tartaro Aguzin de la galia? Seben no vogio ciassi, vegnimo a dir el merito laorè e savarò darve i vostri spassi. LUCIETA Caro, caro e me sior pare. Indovino, scometo lu ancuo par un pocheto el vo menarme in mascara. (balla) LUNARDO In mascara? In mascara? (la prende dal braccio) MARGARITA (tra sè) Adesso sì, el va zoso. LUNARDO E gavè tanto muso de dir sto bocon de resia? (mino) Maveu mai visto mi, siora strambazza, vegnimo a dir el merito, sul mio muso una mascara de strazza? (sprezzante) Cosa xela sta mascara?... Le pute no à dandar immascarae. MARGARITA Le maridae, par altro... LUNARDO Siora no, siora no, gnanca le maridae. MARGARITA Figurarse, e cossa xele tute quele che ghe va? LUNARDO Figurarse, figurarse mi no vago a savariar. MARGARITA parchè, vegnimo a dir el merito parchè sè un rustego. LUNARDO Siora Malgari, non la me provoca! MARGARITA Sior Lunardo no la me stuzzega! LUNARDO Siora Malgari! MARGARITA Sior Lunardo! LUNARDO Siora Malgari! MARGARITA Sior Lunardo! LUCIETA Mo via, sior pare, via no me ne importa de andar ma che nol cria. (conciliartora) Sior pare, via el sia bon el staga in alegria che mi za so un paston so la so cara fia. Per far el carneval no penso a imascararme per mi ogni cossa val e basta per distrarme. (comincia a ballare costringeanche a la madre a ballare) MARGARITA A dir la verità sta puta val tantoro e chi la sposarà ghe tocarà un tesoro e mi col cuore in man la bramo fortunada; vorave anca doman vederla colocada. LUNARDO (tra sè) De ste consolazion, ah! no ghe nè che una, sì, caro el mio paston voi far la tua fortuna. (Lucieta salta e ride) LUNARDO Ben vegnì qua e sentì. De le volte anca mi pararave che fusse fastidioso ma ancuo mo, son de vogia. Sapiè, fie, che stasera disnemo in compagnia. LUCIETA (felice) O magari, sior pare! Dove? Dove? LUNARDO In casa. Ho invidà tre galantomeni co le so brave mugier disnaremo, ridaremo e savemo da goder. LUCIETA Manco mal! MARGARITA Manco mal! E chi xeli, figurarse? LUNARDO Aspetè, sentì chi i xe. Vegnarà sior Simon Maroele. LUCIETA, MARGARITA (assieme, deluse) Bon! LUNARDO Sior Maurizio de le Strope! LUCIETA E MARGARITA (assieme spaventate) Megio! LUNARDO E sior Cancian Tartufola! LUCIETA, MARGARITA (assieme) Mo caro! LUNARDO No i xe tre omini come se diè? MARGARITA Sior sì! Sior sì! LUCIETA (a Margarita) Tre rusteghi pezo de lu. MARGARITA (a Lunardo) Tre rusteghi pezo de vu. LUNARDO Eh! al di; dancuo parona usa cussi pensar squasi ogni dona. (monto grave) Quando un omo xe serio e prudente e che grili nol ga nel cervelo, per le femene cossa mo xelo? El xe un rustego, un orso, un tiran. (con maggiore enfasi) Volè strambezzi, pettegolezzi e stomeghezzi, le mode ultime, volè merletti e pò ciasseti e pò spasseti, volè sui abiti oro e lustrini, volè teatri, volè festini, la vostra casa ve par preson. (Con grande dignità) Ma pensè a quele tante famegie che ogni zorno va zo in precipizio, che sbrissando sul fango del vizio in miseria in rovina le va. (cambiando tono) Parlio ben? MARGARITA (sospirando) Sì, sì, parlè benon. Vegnarà siora Marina? LUNARDO Col mario, certo, seguro. MARGARITA Vegnarà siora Felice? LUNARDO Col mario, se pol pensar. (piano a Mergarita) Cussì gnente ghe xe de scuro e gnissun pol sospettar e no... (a Lucieta) Cossa steu a spionar? LUCIETA Nol vol che senta? LUNARDO (piano a Margarita) No vedo lora de distrigarmela (a Lucieta) Andè de là!... LUCIETA Cossa ghe fazzio? LUNARDO Andè, vi digo. LUCIETA Cossa ve intrigo? LUNARDO Fora de qua, che deboto deboto... MARGARITA Via, obedilo vostro sior pare. LUCIETA Eh! vago, sì, sì, vago... (esce, poi facendo capolino dalla porta) Son de là... (via) Scena Terza (Lunardo e Margarita) MARGARITA E cussì, come va sto maridozzo? LUNARDO ...spetè. Mi credo... credo... credo, vedè, daverla maridada. MARGARITA Con chi se pol saver? LUNARDO Zitto! Che gnanca laria sapia... Col fio de sor Maurizio. MARGARITA Filipeto! LUNARDO Ssss!... MARGARITA Eh! zelo un contrabando? LUNARDO I fati mii no vogio se gabia da saver. MARGARITA Sior sì! E la puta quando lo savarà? LUNARDO Co la se sposarà. MARGARITA (incredula) Ah! LUNARDO (grugnito affermativo) MARGARITA (sempre più incredula) Ah? E no i sà da vedar prima? LUNARDO Siora mi no so uso stomeghezzi secondar, chi la vede apena in muso la ga anca da sposar; chi la vede a pena in muso, tachetè! là da sposar. MARGARITA E se nol ghe piase? LUNARDO Son paron mi. MARGARITA Ma omo benedeto, se no la piase al puto? LUNARDO Impossibile! Ma dà parola el pare, seguro son de tuto. MARGARITA O che bel matrimonio Proprio el consola el cuor. LUNARDO In casa mia le pute no ga da far lamor. (via) MARGARITA O fortuna malegnaza, mà tocà sto bel zogelo, mi ve sfido soto el cielo el so simile a trovar. Ah! par mi se el matrimonio no portava più bon vento, gera megio in un convento che me andasse a ritirar. LUNARDO (rientrando) Saveu chi xe? MARGARITA Chi? LUNARDO Sior Maurizio. MARGARITA El pare del puto. Vienlo per stabilir? LUNARDO Andè de là. MARGARITA Me mandè via? LUNARDO Me pararia. MARGARITA Oh! ma de dia, par vu chi son? Son la muger. LUNARDO E mi el paron. MARGARITA Mo che bel satiro! LUNARDO Presto, caveve! MARGARITA Mo che bel cotego! LUNARDO Su destrigheve! MARGARITA Uh! LUNARDO La fenimio? MARGARITA Mo che bestion! (via) Scena Quarta (Lunardo e Maurizio) LUNARDO Lè andada finalmente. Co custia senza urlar no se fa gnente. Ghe vogio ben assae ma qua cussì comando mi. MAURIZIO (entra con gravità) Sior Lunardo, patron. LUNARDO Sior Maurizio, sioria. MAURIZIO Ho parlà co mio fio. LUNARDO Cossalo dito? MAURIZIO Lè contento el se sa. Ma sì, el voria... vederla un pochetin. LUNARDO Sior no, sti pati no avemo stipulà. MAURIZIO Ben ben quieteve, el puto obedirà. LUNARDO Vegnimo a dir el merito la dota è pareciada. MAURIZIO No voi bezzi; investimoli. LUNARDO Come ve piasarà. MAURIZIO No spendè in abiti che mi no vogio. LUNARDO Mi ve la dago tal qual la xe. Sea no ghe nè. MAURIZIO In casa mia no vogio sea no vogio scufie nè tabarine nè cartoline da far i rizzi nastri o topè. LUNARDO Sieu benedeto, la pensè proprio come se diè! Ghe fareu zogie? MAURIZIO I so manini, el so aneleto i so recini. E pò a la festa ghe darò un zogelo de la bonanima de mia muger. LUNARDO Requie in eterna. MAURIZIO Requiem. LUNARDO E MAURIZIO (a due) De profundis clamavi, etc. LUNARDO Oh! A proposito, no fessi miga ligar ste zogie a la moderna? MAURIZIO Ma sogio mato daver ste vogie? Pare mio, de sti spegazzi mai go fato, nè farò. Modernele ogni diese ani e in centani capirè che do volte le comprè. LUNARDO Ah! Ghè pochi che pensa cussì. MAURIZIO E ghè pochi che ga i nostri bezzi. LUNARDO Mo sior sì, chel ze un gusto star ben. MAURIZIO E caponi, straculi magnar. LUNARDO E a bon mercà. MAURIZIO E senza debiti. LUNARDO E senza strepiti. MAURIZIO Senza secae... LUNARDO Paroni nu... MAURIZIO Le done quace. LUNARDO E i fioi da fioi. MAURIZIO Come che va. Cussì ò arlevà mio fio. LUNARDO E mi cussì la puta. MAURIZIO Un bagatin nol buta. LUNARDO La mia tuto sa far: fin in cusina la lava i piati. MAURIZIO (sotto voce, a l'orecchio di Lunardo) E mi el mio puto parchè nol susa cole massere a bazzegar, in fin le braghe voi che el se cusa, e che le calze el sapia far. LUNARDO Bravo dasseno! MAURIZIO Ah! Go giudizio. LUNARDO Femolo donca sto sposalizio. (Si abbracciano) MAURIZIO Certo. LUNARDO E ve aspeto ancuo a disnar. MAURIZIO E magnaremo. (Sempre exultante) LUNARDO Se godaremo. MAURIZIO Staremo alegri. LUNARDO Faremo festa! MAURIZIO Faremo festa! LUNARDO E MAURIZIO (assieme) E i dise i stupidi che ne godemo. Puffe! Martuffi! Da petufar! (escono a braccetto) Interludio Scena Quinta (Terrazza in casa di Marina. Marina, la serva, poi Filipeto, poi Simon. Marina è intenta a stendere la biancheria. La serva fa per alzare un vaso di fiori e non può) MARINA (cantarellando) El specio me ga dito che son bela, che ghe somegio a una rosa bian... (Sinterrompe e parla alla serva) Issa! Issa! Coraggio. SERVA Siora, el pesa. MARINA Quà, quà, bona da gnente. (aiuta la serva a trasportare il vaso) Aveu visto? Andè a torghene ancora. SERVA Siora sì. MARINA E vardè de no rompar. SERVA No, no siora. (via) MARINA (riprende a cantarellare) Che ghe somegio a una rosa bianca ga dito el specio. Le rose bianche à el manego spinoso le bele done ga el marìo zeloso... (sinterrompe nuovamente vedendo la serva) Cossa feu? No vedè che ghe andè drento? SERVA Gnente, gnente, parona, xe sta el vento. MARINA (con insistenza) Le bele done ga il marìo zeloso. E mi me vendico e per dispeto me sero in camera, me fico in leto. FILIPETO (entra) Sior amia! Sior amia Marina. MARINA Filipeto?!... Che miracolo? FILIPETO (entrando) Sior amia, no la sa? MARINA Oh! Dio, disgrazie? Cossa xe sta? FILIPETO Ghe xe sior barba? MARINA No, nol ghe xe quellorso, no. Cossa gavè? FILIPETO (alla serva) Sentì ste là, ferma cussì, sel vien disemelo, che me la moco. (a Marina) Nol ga dito sior pare? MARINA Ma, sior oco, de cossa infin? FILIPETO (alla serva) La varda ben... MARINA Su via... FILIPETO El me vol... El me vol... za... el me vol... el me vol maridar. MARINA (Sospiro di sollievo Oi miei! respiro! (alla serva) Portè cipro e pandòli. FILIPETO No, sior amia, son de scampon, se co sior pare fazzo maron, povaro mi el me copa. MARINA (La cameriera porta vino e torta Po esce, chiudendo la porta) No conta avè parlà e gavè da star qua. Ma disemene tante e chi mai xela sta novizzeta bela? FILIPETO La xe la fia de sior Lunardo Crozola. MARINA Lucieta? O ben! ve piasela? FILIPETO Mi vista no la go. MARINA Ma i ve la farà vedar. FILIPETO Ho paura de no. MARINA Ah! Bruti cani! E se non la ve piase? FILIPETO Eh! Se no la me piase ma de dia lasso che i se la peta e scampo via! (piangendo) Lucieta xe un bel nome che el cor pol stuzzegar, per tuta la mia vita mi lo voria ciamar: ma po, se salvo quelo altro no ghè de belo, senza de un bel viseto el nome xe pocheto. E goi da darghe el cuor, senza un fiantin de amor? O che facenda bruta, de pezo no se dà, qua se nissun me agiuta son propio desparà. (piange) MARINA Se podesse far mi che ve vedessi...s FILIPETO Ah! Magari, ah! Benedeta amia cara, amieta bela, che xe zovene anca ela, che capisse el mio soffrir. La me agiuta, la me salva da sti afani, da ste pene. Ah! La rompa le caene che me fa tanto languir. MARINA Ah! Una vogia maledetta sento in cuor de farla bela, tanto vu che la putela no gavè più da sofrir. Se me meto no i se salva, no i se salva, no, no, no. No me tien le so caene, no gavè più da sofrir. Scena Sesta SERVA El xe qua! (Via) FILIPETO (spaventato) Xe sior barba! MARINA Fermeve! SIMON (entra) Cossa falo mo qua sto frascon? FILIPETO Sior barba patron. SIMON Sioria. MARINA Bel aceto ghe fè a mio nevodo. SIMON Co vò tolto go messo per pato che mi in casa no vogio parenti. FILIPETO Vado. SIMON Bravo. MARINA (trattiene Filipeto) Ma cossa el và fato SIMON A mi gnente, ma vogio cussì. FILIPETO Sior amia la lassa, la lassa che vaga. Sior barba ghel zuro no voi più tornar. MARINA El xe mio nevodo, mi vogio chel staga. Ve robelo fursi? Cossè sto scazzar? SIMON E mi mo ve digo che vogio chel vaga, no lodio ma i bisi nol mà da seccar. FILIPETO (a Simon) Patron. (a Marina) Patrona. MARINA Bon dì, colona. FILIPETO (tra sè) Siestu picau! (allo zio) Padroni! SIMON Sciao! (Filipeto via di corsa) Scena Settima (Simon e Marina) MARINA Caro da Dio! (gli manda un bacio) SIMON Ciapè! (limita sgraziatamente) MARINA Perchè steu quà? SIMON Perchè de sì. (Passeggiano su e giù per la scena) MARINA Gaveu fata la spesa? SIMON Siora no. MARINA Ancuo no se disna? SIMON Siora no. MARINA Ah! no se disna? SIMON Siora no. MARINA No! SIMON No. MARINA Ma parcossa in bon ora? SIMON Perchè magnemo fora. MARINA Caro e dove? SIMON Co mi. MARINA Ma dove? SIMON Eh! dove? Vegnì e magnè. MARINA Ma prima me dirè... SIMON Gnente. MARINA Se ghè riguardo! SIMON No ghe nè dove che vago mi. MARINA Ma dove andemio? SIMON Ma! Vegnare co mi. MARINA Ma la xe curiosa. SIMON Mo curiosa seguro. MARINA Ciapo su e vago in leto. SIMON E mi a magnar. MARINA Ma dove me meneu, sia maledeto? SIMON Vegnì co mi che lora savarè. (via Movimento dira di Marina) Scena Ottava (Marina, Simon, poi la serva, Felice, Cancian e il Conte Riccardo) MARINA (arrabiatta) Ghe la fazzo, cospetina! Me despogio, vago in leto sero suso, sì perdina e chel bata lu sel vol. (vedendo il cappello di Simon dimenticato da lui) Mo vardelo, benedeto! Nol fa vogia sto bonbon? (ironica esclamazione damore) che xogelo! che capeto, che delizia el to paron. (Scuote il cappello al petto) SERVA (entrando) Siora, i è qua. MARINA Chi xe qua? SERVA Siora Felice col cavalier serpente e col marìo che ghe va drio. MARINA E qua li fè vegnir? SERVA Mi no saveva, i è lori che à volesto. MARINA Ma no ghe ne fè mai una de sesto! Andè, corè, feli restar da basso, no xe creanza, presto. FELICE (seguita dal marito e da Riccardo, con brio) Eh, no la se descomoda, siora Marina cara. Cossa vorla? Mi da la strada laveva vista e per matada son vegnua su. MARINA (alla serva) Bruta sempia. FELICE Felice dal bel estro tuti me vol ciamar, Marina dal bel viso quassù nel paradiso mi vegno a saludar. MARINA (si baciano) O siela benedeta. (ai due uomini) Patroni mii. CANCIAN (melanconico) Patrona. MARINA (alla serva) Va a tor dele careghe. RICCARDO (a Marina) Servitore umilissimo. MARINA (al conte) Ghe son serva. (a Felice) Chi xelo sto lustrissimo? FELICE Un conte. MARINA Ma cospeto! FELICE Un cavalier foresto, de mio marìoel xe amigo e lu ve dirà el resto. CANCIAN Mi no so gnente. FELICE (ride) Ah, ah, ah, ah, sior conte la compatissa sala! semo de carneval e mio marìo se gode a farme tarocar. Nè vero sior Cancian? CANCIAN (a sè) E bisogna che ingiota! (ride) Sioria sì. FELICE Ma guarda quanti fiori e come che i xe bei. La ga fato benon a darghe un respireto. MARINA Ah! Senti sto caldeto? La se dirave Pasqua. Ma intanto le se comoda. FELICE Sì, sentemose un fià. RICCARDO (sedendosi presso Felice) Fortuna mè propizia, che tal posto mi dà. CANCIAN E mi dove me sentio? RICCARDO Amico, se volete bando alle cerimonie. Siete padron, sedete. FELICE Mo conte mio par cossa dixelo ste fredure? Gale forse paura chel sia geloso? Oh no! el sa chi son del resto lu, bambin, el se comoda in qualunque sia liogo. Magari anca ghe basta quela bancheta là! (Cancian si sta dirigendo in panchina) Anzi, eco... el ghe va, là... là... cussì, vedè. Oh belo, el sà sentà. (Si avvicina a Cancian e lo carezza) Mio marìo xe un galantomo che me stima, che me ama. E cussì lu anzi el brama che la so fida muger la conversa onestamente co un onesto cavalier. (gentilmente) Nè vero sior Cancian? CANCIAN Siora sì! RICCARDO A dir il vero finora ne dubitavo alquanto: ora vieppiù il servirla sarà mia gioia e vanto. CANCIAN (da sè) Che bestia che so sta de torlo in casa. MARINA (da sè) Che gaina! FELICE E cussì ancuo disnemo insieme. MARINA Dove? FELICE Ma come no la sa? MARINA No, veramente. FELICE Da sior Lunardo. MARINA Desso ò capio! Nozze! FELICE (sorpressa) Che nozze? MARINA No la sa gnente? FELICE Mi no, mi no. MARINA No la sa gnente?! FELICE Mi no, la diga! MARINA Gran novità! FELICE Oe? de Lucieta? MARINA Sì ben, ma zito! FELICE Chi ve là dito? MARINA (a Felice, indicando i due) Senteli là? FELICE (al conte) Ma andemo, via, sior conte me par che la sbandona quel povaro marìo. La ghe vaga darente. La lo compra un fiantin. Sala, el ghe tende a le ciacole sconte. Povero fio, lè tanto cortesan. Nè vero sior Cancian? CANCIAN (a Riccardo) Eh! che nol se descomoda che a mi no me n'importa. FELICE Ah! ah! caro colù! Xelo, gnanca un burlon! Metarlo el vol dimpegno. (Quasi arrabbiata) Via chel vada una volta! RICCARDO Subito! (Si siede accanto a Cancian) CANCIAN (da sè) El vol star fresco. FELICE (a Marina) Via la me conta. E sta Lucieta? (parlando piano fra loro) RICCARDO (a Cancian) Signor Canciano, non mi dite niente? CANCIAN (forte e scortese) Go altro per la mente. FELICE Cossa? Gnancora non la ga vista? MARINA Nè che i se veda gnanca no i vol. FELICE No i sà da vedar? Piase! Ma questo xe un gran codogno! MARINA Sfido, de peso dar no se pol. FELICE E se tentessimo prudentemente... MARINA Pian che i ne sente! ... Magari in mascara. FELICE (ai due) Via cari siori. Che i pensa a lori. (a Marina) La senta vissere cossa me bulega. RICCARDO (a Cancian) E così questa sera ove si va? CANCIAN A casa. RICCARDO E la signora? CANCIAN A casa. RICCARDO Ah! intendo. Fate conversazione? CANCIAN Sior sì, in leto. RICCARDO In letto? Ma a che ora? CANCIAN A do ore. RICCARDO Ma questi mi canzona! CANCIAN Proprio dasseno. RICCARDO Ah? CANCIAN (grugnito) Ah! FELICE (raggiante) Cossa ghe par? MARINA Ma se lo so che lè una gran dritona. FELICE E MARINA (assieme) Per farla in barba ai omeni astuzia no ne manca, se savaria fin anca el diavolo sfidar. MARINA Che i casca i orsi in trapola lè propio un gusto mato e quando el colpo è fato nissun lo pol disfar. CANCIAN (Da sé) Un cicisbeo secagine, una muger demonio, ma caro el matrimonio! go fato un bel afar. Mi ò fredo e quela ciacola, costù me rompe i bisi ma gnanca ai Campi Elisi più ben no se pol star. RICCARDO (Da sé) Vago sembiante amabile, donna per cui sospiro per te quale martiro io non saprei soffrir? Ma oimè soave e gelida, gentile e pur sì casta, ahi quanto mai contrasta virtude i miei desir. FELICE, MARINA (assieme) Ah! sì, cantar vittoria in gloria de le done e el mondo da parone volemo dominar. (ridono) Scena Nona (Simon e detti) SIMON (entrando) Marina? MARINA Scior? SIMON Cosselo sto bacan? (indicando Riccardo) Cossa feu? Chi lè colù? FELICE (a Simon) Serva. SIMON (a Felice) Sioria. (a Marina) Ah? FELICE Sior Simon, son qua a farghe un fià de visita. CANCIAN A chi? MARINA A elo. SIMON (a Marina) Andè de là. MARINA Che usa sta increanza! SIMON Ghe penso mi. Vu andè de là, ve digo. MARINA Mi? SIMON Vu. MARINA Mi? FELICE Via, via, siora Marina obedirlo bisogna so mario. (addita Cancian) La varda mi col mio, lu parla apena e subito xe fato. MARINA Eh! Sì, ho capio. Brava! Brava! Patroni. RICCARDO (a Marina) Reverenza. SIMON (al conte, imitandolo) Me sprofondo. MARINA (a Riccardo) Lustrissimo. SIMON (a Marina) Patrona, patrona, patrona. MARINA (a Simone) Vado e taso malagrazia perchè vogio, bruto muso, perchè za per mia disgrazia una pua sempre sarò. (a Riccardo) Reverisso... Complimenti... (a Simon) Ma se mai perchè mi taso vu credessi far el mato con un naso tanto fato mi ve vogio far restar. (a Riccardo e Felice) Complimenti... Reverisso... (fa per andare e torna a Simon) Manco mal che i ve conosse che se un rospo, che se un can... Che son serva... E che proprio no se degno de goder sto marzapan. (a Riccardo e Felice) Serva sua! (come da sè) Ah! Ah! Ah! che catarigole... (a Riccardo e Felice) Reverenza... (come da sè) che me fa sto bucoleto... (a Riccardo e Felice) Complimenti... (come da sè) Che per far i convenevoli el sà tuto desmolà! (a Felice e Riccardo) Con parmesso, serva sua. (Marina va verso la porta guardando ironicamente Simon, sulla porta) Bruto muso! (via) SIMON (a Cancian) Chi è sto sior? RICCARDO Se il nome mio chiedete da me stesso il saprete. Sono il Conte Riccardo Arcolai e chi mi tocca, guai! Di Cancian fido amico e pertanto di Madonna leal servitore. E per mio vanto consacrar ad entrambi maggrada il mio labbro, gli averi, la spada. Sono il Conte Riccardo Arcolai. SIMON (a Cancian) E vu fe praticar vostra muger da sta sorte de cai? CANCIAN Cossòi da far? SIMON Pufete! (e se ne va) FELICE (a Riccardo) Ah! ghe par? Vedela cavalier la diferenza co mio mario? Me despiase in coscenza che ancuo da nu a disnar nol podemo menar. Se vedaremo a lopera stassera... E adesso ghe dirò de un afareto... CANCIAN Oè, qualcossa de niovo? FELICE Benedeto. El sol ga zirà, sento fredeto. (a Cancian) Via da bravo, tireme su el zendà! (Cancian la serve, poi fa per darle il braccio, ella invece gli consegna lo scialletto e se ne va a braccetto del Conte) Ah! che delizia sentir sto caldeto! (via) CANCIAN (collo scialle in mano) Ba! Metemose in moto. (arrivato di dove uscì Simon, pensando allultima sua parola) Pufete! (arriccia il naso, poi osserva lo scialle della moglie, lo bacia e se ne va, passando sotto la biancheria appesa) Fichite soto! ATTO SECONDO Scena Prima (Camera grande in casa di Lunardo. Lucieta sola) LUCIETA (Entra cautamente, guardando al suo intorno, lui si sfrega le mani e avanza) I me vol zirar ma mi li go magnai! Sti siori indafarai novizza i me vol far. No se pol durar serae sempre qua drento. Xe tanto xa che sento che son da maridar. (prendendo una Madonnina che trovasi sul cassettone sotto una campana di vetro e ornandone le vesti) Santa Maria, ora pro nobis. Un mario, sior sì. Oh siestu benedeto. Chissà che cocoleto e propio mio de mi. Oh mio Dio, cussi de sera e de matina sentirse dir: sposina, voi star sempre co ti. Santa Maria, ora pro nobis. Portarò landriè co fa sta madoneta. Lu tuto in eticheta in fusto co se diè. E dirò: vardè, vardè, nol xe perfeto? Ve piaselo sto ambeto? De megio no ghe nè. Santa Maria, ora pro nobis. (va a collocare la Madonnina sotto la campana di vetro che è sul cassettone e le fa un inchino) Ve piaselo sto amb... (sinterrompe ed origlia alla porta, va a spiare al buco della serratura e sorride) Varda, varda, siora mare, in che squinzi che la se fa. Ela sì e mi no. E sì la mà promesso cascate e perle e no la me le dà. Se sa, la dise che xe sior pare che no vol, la dise che son puta, la dise che el cria la dise, ma mi, mi digo... che la xe ela, che no vol, mi digo, parchè son zovene parchè son bela megio de ela. Oh! lè cussi. (si avanza guardinga) Lò vista mi dal buso de la ciave stamatina co un peneleto drento un vaseto co un peneleto prima tociar po pian pianeto e qua e là i lavri i oci e le ganasse acarezzar. Cossa fazzevela? Ma chi lo sa? (toglie di tasca un pezzo di taffetà) E dè sta roba là sà tacà; proprio cussì... (ridendo) Pss... la xe quà. (Margarita entra Porta con sé una scatola in mano) Ma brava siora mare mo che pulito che la sà vestio, ma brava ma co bela, ma siora mare mia la par propio una stela! Me dala le cascate? (Margarita le dà una «cascata») Ah, grazie, benedeta, che ghe voi tanto ben. E po? MARGARITA Qua staltra. (li dà l'altra «cascata») LUCIETA Oh grazie, ah! che godi. Ah, cara siora mare, ah, se ghe digo la par una regina! (fra sè) La ga trovà le perle. MARGARITA Cossa voleu putela? Co sta zente che vien voleu stasera che para, figurarse, la massera? LUCIETA Beati chi pol goderse, chi à tempo da scherzar chi ga quel che desidera è tuta rose e bocoli la vita. Ah mi povera diavola i mà desmentegà; perfin in cielo i anzoli i me ga abandonà. Se ela co quel abito no à da parer pulito e mi mo poverazza no la vede co strazza? MARGARITA Strazza? Co le cascate nove fiammanti che ve go dà? LUCIETA Se la xe roba de mia bisnonna? la varda quà co fiape, fiape... MARGARITA O la frascona! Anca rugnar? Gnanca le perle no ve voi dar. LUCIETA ¡Uh! (piange) MARGARITA Cossa ghè? Cosselo sto fifar? LUCIETA (piange ancora) La mà impromesso che la me dava una colana e invece adesso gnanca più gnente la me vol dar... MARGARITA Se me sechè! LUCIETA Me la darala? MARGARITA Ciapè ciapè! (le dà le perle) LUCIETA Siora, la varda na una perla rota. MARGARITA Eh ben, slarghè. LUCIETA De perle rote quante ghe nè? MARGARITA Ah? LUCIETA (seccante) Quanti ani gala sta colana? MARGARITA Voleu ziogar che ve la porto via? LUCIETA Eh, ma de Dia sempre la cria! MARGARITA Vu tarochè! LUCIETA Staghio ben? MARGARITA Benon. LUCIETA E al viso me donela? MARGARITA Divinamente. LUCIETA No credo gnente me voi vardar. (estrae di tasca uno specchio e si guarda) MARGARITA Anca el specieto? LUCIETA O lè un strazzeto... oi miei! Sior pare... No mò podesto gnanca vardar. (nasconde lo specchio) Scena Seconda (Lunardo e dette) LUNARDO (entrando, a Margarita) Cossè, cossè parona che parè una bissona? Andeu al festin? MARGARITA Tiolè: perchè in cao lano me vesto un fià de sesto subito figurarse, el ga da brontolar. LUNARDO (a Lucieta) Cossè, cossè quei cossi? Quei diavolezzi che ti ga al colo? LUCIETA Oh nanticaggia... LUNARDO Cascate patrona? Cascate? Chi và dà questi sporchezzi? LUCIETA Me là dai siora mare... LUNARDO Cavite subito quele sempiae. LUCIETA Co nol vol altro... MARGARITA Oè santa Pepa! LUCIETA Mi? LUNARDO Vu tasè. MARGARITA E mi... LUNARDO E vu... e vu... spogieve che farè megio! Piavola de Franza! MARGARITA Diseu dasseno? LUNARDO Digo dasseno. MARGARITA Prima vedè sto abito a tochi, lo farò. LUNARDO Benon scomenziè subito che mi ve agiuterò. LUCIETA Sior pare, vien zente! LUNARDO Aseni! I verze senza dir niente. (Marina entra) Scena Terza (Marina, Simon e detti) MARINA Patrona, siora Malgari! MARGARITA Patrona siora Marina amabile! (Marina bacia Margarita) LUCIETA Patrona! MARINA Patrona fia, patrona! (Marina bacia Margarita) MARGARITA (a Simon) Sior Simon patron. SIMON (brusco) Patrona. MARINA Sior Lunardo... gnanca? Pazienza. LUNARDO La reverisso. (a Lucieta) Caveve! LUCIETA (da sè) Mi no, eh! SIMON Sior Lunardo, semo quà a ricever le so grazie. LUNARDO (da sè) Figurarse sior Simon Nel so cuor cossa l dirà a veder sta mia muger cussì cargada. MARINA (a Simon) Varè che sesti nol ve gnanca bada. SIMON (a Marina) Tasè! vu no ghe intrè. MARINA Cara quela maniera! MARGARITA (a Marina) Siora Marina vorla cavarse? MARINA Magari volentiera. LUNARDO E spogieve anca vu! MARGARITA Eh figurarse no me magnè! (a Marina ironicamente) Ah! cossa disela! no xelo belo, nol xe una zogia quel mio mario? (ridendo) Che zucaro! che zucaro! che vero marzapan! (ride) MARINA Cossa voleu? godevelo, che l mio xe assai più can. LUNARDO (da sè) Oe, oe, corpo del diavolo che no le se toga bagolo credendome Cancian? SIMON E vu, siora che a casa par quel maledeto abito do ore mavè fato inrabiar. Aida de longò ande a tor el cotuss. MARINA (beffarda) Aseo sior lustro mo marameo. MARGARITA Andemo, andemo, siora Marina, gnanca che fussimo vestie de ganzo! MARINA I xe cussì. MARGARITA Se po i vedesse siora Felice in tabarin. MARINA E che pulito! (ai due uomini) altro che nu. MARINA E LUCIETA (assieme) Oe sentiu vu? Siora Felice xe in tabarin. (da sè) E arzento a sguazzo! (ai due uomini) Sentiu che ciasso? Siora Felice à labito darzento. SIMON, LUNARDO (assieme) Spogieve cospettasso! MARINA Mo marameo! LUCIETA, MARINA (assieme) Marameo, marameo! SIMON, LUNARDO (assieme) Arpie, basileschi, serpenti a sonagio che fè magnar lagio a chi ve mantien: Sè nostro disagio, sè nostro contagio, se crepa, se sciopa trattandove ben. Schizzarve bisogna, pestarve in morter, sè diavoli in carne, no sè, no, muger. LUCIETA, MARINA, MARGARITA (assieme) Andemo fie andemo lassemo che i canta sti povari mati se sfoga una scianta. I xe come i bovvoli che frizze e simbavola e se no i se purga no i xe da magnar. Spetemo, spetemo che po i magnaremo, più dolci, più teneri dopo i sarà. (le donne ridono, gli uomini cacciano Fuori le donne, che escono ridendo) Scena Quarta (Lunardo e Simon) SIMON Marideve, che avarè de sti gusti. LUNARDO Al dì dancuo no se se pol più maridar. SIMON No i xe più tempi. LUNARDO No i xe più tempi. SIMON Tuto xe andà. LUNARDO Tuto xe andà. SIMON Ma! LUNARDO Ma! SIMON Ah dove xele le done duna volta? LUNARDO Dove xele? La dona de un tempo la gera un zogelo, unanzolo in carne svolà zo dal cielo: tranquilla, obbediente, la gera un piacer; modesta putela e bona muger. Ma tanta dolcezza, ma tanta bontà gà ormai perso el stampo: ah tuto xe andà! SIMON O casa beata dei noni e bisnoni, là sì proprio lori i gera i paroni: dellomo unociada, un moto bastava e tuti obediva e più no se arfiava. Chi più comandava più gerà adorà. Oh santi costumi, ah tuto xe andà. SIMON, LUNARDO (assieme) Chi a casa tornava fenido el lavoro dasseno el trovava la pase e il ristoro. I fioli a sior pare basava la man el capo de casa pareva un sultan. O care memorie del tempo passà più altro no resta, ah tuto xe andà. Ancuo invece pute e done capriziose sfazzadone no sa far che stomeghezzi, che smorfiezzi e smorosezzi. (imitando a las mujeres) LUNARDO (in falsetto) Complimenti! come stalo? Se divertelo al festin? SIMON (in falsetto) Oh me piase tanto el balo... LUNARDO el teatro, el faraoncin. Mi lo impegno al minueto, stagio ben vestio cussi? Ah la man el me ga streto el sospira, ahimè anca mi. Che delizie, che contento, oh che sgrizzoli che sento... SIMON Nol me staga più a tocar. LUNARDO, SIMON (assieme) «Non mi fate indelirar». (con voce naturale, scattando) Marcia! Done senza giudizio, vergogneve! (fanno per andarsene, poi sarrestano) LUNARDO E pur, se go da dir la verità le done un tempo... no le mà despiasso SIMON Gnanca mi veramente... LUNARDO Ma in casa! SIMON E soli! LUNARDO E le porte serae! SIMON E i balconi inciodai. LUNARDO E SIMON (assieme) E chi xe omeni cussi à da far e chi xe pàmpani vegna a imparar. Scena Quinta (Felice e detti, poi Margarita, Lucieta e Marina] FELICE (entrando) Oh eccome quà lustrissimi. LUNARDO, SIMON (assieme) Sioria! (via) FELICE Che maniera! E dir che i mha invidà. Xe permesso? Xe lecito? Oe, sior Cancian? Lè andà anca lu povareto. Ghè nissun? De casa? Seu morti tuti? Oe? (Margarita entra) FELICE Oh cara siora Malgari. MARGARITA Ah! la me lassa star... FELICE Oh Dio cossè? Disgrazie? MARGARITA La ghe lhà dito? FELICE Cossa? MARGARITA La ghe ga contà tuto! FELICE Ma chi? MARGARITA Ela. FELICE Marina? MARGARITA Sassina, sì, del puto tuto la ga contà. FELICE Eh cossa mai sarà? saverlo no dovevela? Cussì tuto la sa. LUCIETA (entra correndo) Oh Dio! Oh Dio! MARINA (entrando) Novizza! FELICE Novizza siora sì! LUCIETA Oh Dio! MARINA Novizza! Novizza! I nostri rispeti! FELICE Se ne consolemo, volemo i confeti. MARINA Novizza, novizza, mo sì, in verità, che alfin sto bel zorno el xe capità. FELICE Scazzè quei rossori che el viso ve impizza. MARINA Novizza, novizza. FELICE Eh, ciò no ghè caso la sorte de tute. MARINA Xe de maridarse co no se xe brute. FELICE Co sà quelletà bisogna adatarse, che xa se lo sa. MARINA Via donca i rossori che el viso ve impizza. FELICE Novizza, novizza! MARINA E FELICE (assieme) Vedè anca nualtre za fata lavemo coi nostri do rospi in fin se godemo, Novizza, novizza ben altra bontà ga el punto novelo che lori ve dà: mo fe che la gringola el viso ve impizza Novizza, novizza, novizza, novizza! LUCIETA Oh Dio, el me par un insonio. Ohimè! la diga... xelo belo sto novizzo? MARINA Piuttosto. LUCIETA Ah, benedeto! MARGARITA Xela gnanca? LUCIETA E, la diga... che nome galo? FELICE Filipeto. LUCIETA Oh caro, che bel nome! (a Marina) ...e... la diga... zelo civil? MARINA Mo el xe mio nevodo? LUCIETA Oh benedeta cara siora amia, co me la godo siora amia zia. (con allegria bacia Marina) MARGARITA Che stomeghezzi. LUCIETA Eh che da fia lavarà fato pezo de mi. (con allegria bacia Felice) MARGARITA Mo siora sì. (Ironica) Per quela zogia che mà tocà. LUCIETA Via la sia bona... e quando, quando lo vedarogio? FELICE Ma puta benedeta, gavè pressa pezo de mi. LUCIETA No vorla? FELICE Ben senti: xe certo che convien che ve vedè perchè sta a vedar pò se ve piasè. LUCIETA Eh gran fato che a lu mi no ghe piasa? FELICE O figurarse, caspita ve credeu la Dea Venare? LUCIETA Mi no, ma gnanca lorco. La me varda, la me diga cossa gogio de postizzo che no piasa al mio novizzo? Xelo fursi el naso schizzo? Disè almanco: cossa ghè? Sogio goba? Sogio storta? Gogio el babio tanto bruto? Co fa le altre no go tuto? Non son snela? A vu vedè? no camino co se diè? No son Venare, no importa, ma de pezo ghe ne xè... FELICE, MARINA, MARGARITA (assieme) La sentiu? Disè magari che catari no ghe nè. LUCIETA E po go la mia grazieta. Picoleta ma furbeta. Sel me vol in gravità: eccola qua. Sel vol vedarme in morbin... go el mio sestin. Sel vol che bala tran-le-ran-là; Sel vol che pianza, Oà, oà... Dio che ben el me vorà! FELICE, MARINA. MARGARITA (assieme) «Questo è quel che si vedrà». LUCIETA El me vorà ben per forza. perchè insoma mi lo sento, che za po col xe el momento... O che mi so star in riga o che lu lo fazzo star. FELICE, MARINA (assieme) Mo vardè, vardè in che scorza... MARGARITA Se va el pevare a ficar. LUCIETA Ah! quando, quando lo vedarogio? FELICE Adessadesso el vegnarà. MARGARITA Quà? LUCIETA Quà? MARINA Quà? FELICE Quà. El vien in mascara vestido in domino, el vien in cotole vestio da femena co un cavalier. MARINA Co quel lustrissimo de stamatina? Benon, benissimo, brava perdina. LUCIETA Oh che piacer, oh che piacer! MARGARITA Ma ohimè, se el capita quellantropofago de mio mario, un putiferio no nassarà? LUCIETA, MARINA, FELICE (a tre) No ghè pericoli, el vien in mascara, el vien in cotole, vestìo da femena. (Qualcuno bussa alla porta) Cossa sarà? FELICE Pronte inventemo qualche storiela e ghe disemo: lè mia sorela co mio cugnà. LUCIETA, MARINA (assieme) Co so cugnà. LUCIETA I bate! I bate! FELICE Su presto a verzarghe! MARGARITA Ahimè che spasemo, quante paure: me racomando, care creature! MARINA, FELICE (a due) No secchè lanema, andè de là, su presto a verzarghe, fora de quà. (la cacciano fuori) LUCIETA I bate! I bate! Me sento lanema tuta in saor, me par de vedarlo, me bate el cuor! Ecolo, el capita, ecolo quà, cielo, defendime, abbi pietà. MARINA, FELICE Che gringola, che godi, che morbin, oh che imborezzo da tocar le stele. Lè uno spasso lè un contento in fede mia che no me fa più star drento a la pele. Chi no vol godarse de carneval zo co una tombola drento in canal, mi tuta gongolo ah, ah, ah, ah, a quatro diavoli se ghe la fa. LUCIETA Psss. MARINA, FELICE (a due) Psss. LUCIETA El bien... el bien... MARINA, FELICE (assieme) El vien! Scena Sesta (Riccardo, Filipeto e dette) MARGARITA (entrando) A vu, ste mascarete ve domanda. (entrano Riccardo e Filipeto in domino) RICCARDO Servitore umilissimo di loro Signorie. FELICE (elegantemente) Serva. MARINA Mascarete bon dì. FELICE (a Filipeto) Siora mascara dona ve saludo. (Filipeto fa una riverenza da dona) LUCIETA (fra sè) Varè che bon sestin. MARINA E vu, siora Lucieta, cosa diseu? Ve piasele ste mascare? LUCIETA Cossa vorla che diga siora? FILIPETO (fra sè) O cara, che pometo de riosa! MARGARITA (a Riccardo e Filipeto) Le scusa, siore mascare xe tardi e avemo da disnar. RICCARDO E' giusto. Andiamo,andiamo mascherina. FILIPETO Sia malignazzo! No lò podesta gnanca vardar. MARINA Eh spetè un momentin! MARGARITA (temando) Se vien quellaguzin de mio mario. FELICE (a Filipeto) Mascara, una parola. Ve piasela? FILIPETO A mi sì. FELICE Xela bela? FILIPETO De diana! LUCIETA (a Margarita) Siora mare? MARGARITA Son quà. LUCIETA Se lo podesse vedar un tantin. MARGARITA Voleu ziogar che ve condugo via? LUCIETA Pazienza. MARINA (a Filipeto) Mascareta... ve piasela? FILIPETO Ma assae! MARINA Voleu tabaco? FILIPETO Sì. MARINA Co se tabaca se cava la moreta! (gli alza la maschera) LUCIETA (parlando di Filipeto) Oh, co belo! MARINA (atittando Filipeto) Mo co bela puta! FELICE Mia sorela. LUCIETA Da rider me vien! (ride) FILIPETO Oh de dia co la ride pulito. FELICE Via el capuzzo. LUCIETA (fra sè) Oh... el me incende nel sen. FELICE (gi Filippetto e Lucietta) De ste do pute quà, chi xe più bela? FILIPETO Ghe son cussì darente, ma caro quel viseto che fior... che bocoleto... la me gà dà unocià. LUCIETA Caro colù... ma el sente co belo... ma el va via... Darghe el bon dì voria, caro, el me gà vardà. FELICE E MARINA (assieme) Ah come che me godo vardar sti novizzeti quei dolci sorriseti quel che i vol dir se sa. Varè no i trova modo de dir la paroleta, luno da laltro aspeta da esser imbecà. MARGARITA Son quà che tremo tuta, el cuor più no me sento. Se el cielo no me agiuta tegnindo la tempesta tuta sula mia testa cascar la dovarà. Mi moro dal spavento se mio mario vien quà. FILIPETO, LUCIETA Cossa xe mai sti palpiti? Cossèsta frenesia Nel cuor che me va in estasi un non so che me sento unansia un smissiamento che mai no gò provà. Vorave scampar via, vorave restar quà. RICCARDO Commedia più graziosa più bel divertimento più amabile momento di questo non si dà. MARGARITA O via fioi figurarse finimola xe ora ste siore ringraziè e preghè el vostro santo che se sè destinai ve sposarè. FELICE Sì, cari, andè via per adesso e contenteve. FILIPETO Mi no so destacarme. LUCIETA Me va via el cuor dal sen. MARGARITA E manco mal che la xe andata ben. MARINA (a Filipetto) Tireve suso quella bauta! FILIPETO (Non sai come farlo) Come se fa? Come se fa? FELICE Via, vegni quà! LUCIETA Ah, povarazzo nol sa giustarsela... (ride) FILIPETO Me burlela? LUCIETA Mi no. FILIPETO Furba! LUCIETA Caro colù! FILIPETO (inseguendola) Varda che ciapo! MARGARITA Misericordia vien mio mario! MARINA E anca el mio! FELICE (al Conde y a Filipetto) Scondeve presto! MARGARITA Là in quela camera! RICCARDO Che imbroglio è questo? (obbligano Filipeto e Riccardo a nascondersi nellaltra stanza) FELICE Ahimè i mà visto a corer. (fingendo di essere spaventate da un topolino montano tutte sulle sedie) Un sorze, un sorze! Ahh! Scena Settima (Lunardo, Simon, Cancian e detti) LUNARDO (a Margarita) Cossa feu là? Seu mate? (a Lucieta) E ti, ti cossa gastu? Che ti me par sbatueta? LUCIETA Sior pare un sorze... goi dandar de là? LUNARDO No, restè quà e vualtre smontè zose, parone che no è gnente. (Le donne scendono) LUCIETA (da sè) Le gambe me fa giacomo. LUNARDO Voi che ancuo se godemo: no xe vero paroni? SIMON, CANCIAN (a due) Sì dasseno. LUNARDO Lucieta, mo vien quà. (Lucieta si avvicina tremante) LUNARDO, SIMON, CANCIAN (a tre) Ah, che bona fia! LUNARDO Ma cossa gastu? LUCIETA Mi... no so gnanca mi... LUNARDO Gastu la freve? Ascolta che la te passarà. In presenza de sti do galantomeni e de le so parone te dago niova che ti xe novizza! LUCIETA (trema, piange e quasi casca) Ah... LUNARDO Oe digo cossa fastu! Te dispiase? LUCIETA Sior no. LUNARDO Sastu chi xe el novizzo? LUCIETA Sior sì. LUNARDO Ah ti lo sa? Chi te là dito? LUCIETA Sior no, sior no... no so gnente... no so quel che me diga... LUNARDO (ai due uomini) La vedeu? che colomba innocente! FELICE (fra sè) Se el la savesse tuta! LUNARDO, SIMON E CANCIAN (assieme) A che bona fia! LUNARDO Orsù dunque sapiè che el so novizzo e el fio de sior Maurizio. MARINA, FELICE, MARGARITA (assieme) Filipeto? MARINA Mio nevodo? FELICE Cospeto! MARGARITA Oh cossa che contè! MARINA Go ben da caro. FELICE In verità dasseno. LUNARDO Sior Maurizio xe andà a casa, el xe andà a levar so fio. Quà el lo porta, po disnaremo e le nozze po faremo. LUCIETA Oh Dio... FELICE E MARINA (a due) Cussì a la presta MARGARITA O povareta mi. LUCIETA No go più sangue. LUNARDO (a Lucieta) Cossa gastù? LUCIETA Gnente. LUNARDO, SIMON E CANCIAN (a tre) Ah, che bona fia! Scena Ottava (Maurizio e detti) (entra Maurizio agitato) LUNARDO O via, seu quà? MAURIZIO Son quà. LUNARDO Cossa gaveu? MAURIZIO Son sulle furie. LUNARDO, SIMON, CANCIAN (a tre) Oh! Cossè sta? MAURIZIO So andà a casa, ò cercà el puto no lò visto in nissun liogo... O domandà, me so informà me xe sta dito che i lo ga visto co un forestier, un cavalier, un sior Riccardo, uno che pratica siora Felice. (a Felice) Chi elo sto sior Riccardo? Chi elo sto forestier? Cossa alo co mio fio? FELICE Mi del fio no so gnente, ma circa el forestier l è un cavalier onorato. Nè vero sior Cancian? CANCIAN (sbroccando) Mi no so che dir chi el sia, linferno lha mandà, ò tasù, ò soportà tuto par no criar. Ma adesso mo ve digo no voi più quellintrigo sior sì: el sarà un «fàpele». RICCARDO (entrando improvvisamente) Parlate meglio dun cavaliere! LUNARDO In casa mia? MAURIZIO Dovè mio fio? RICCARDO Vostro figlio è là dentro. MARINA Ahimè... LUNARDO, SIMON, CANCIAN (assieme) Sconto in camera? MAURIZIO Dove estù desgrazià? Concertante (Filipeto lascia la stanza) FILIPETO Sior pare par pietà... (corre tatando evitare suo padre che corre dopo di lui) MARGARITA Marìo no so gnente. Marìo! LUNARDO (A Margarita) Barona, ti là da pair! FILIPETO Ah! MARGARITA Agiuto!... FELICE Tegnilo... MARINA Fermelo. SIMON Ste saldo. LUCIETA Ah, sior pare, ah, sior pare nol me maza! MARINA Oh che ciasso cossa mai go avudo in mente! FELICE Oh la diga, oh la diga, no se ciassa... LUNARDO (a Lucieta) A che petazza, frasconazza. CANCIAN No fe, no fe! (Maurizio fa la caccia a Filpeto che scappa or qua or là per la scena) SIMON (a Lunardo) Ah, fermeve, fermeve caro amigo... MARGARITA (a Simon e Cancian) Ah tegnilo ohimè el me sconquassa! RICCARDO Oh, che scandalo da piazza è questo. CANCIAN Fermo ora! LUCIETA, FELICE Sior Lunardo la se frena. LUNARDO Ah birbanti a mi sto intrigo? SIMON Ah fermeve caro amigo. CANCIAN Sfazzadone! LUNARDO (a Simon e Cancian) No tegnime, no ve digo! MARGARITA (a Lucieta) Frasconazza lo saveva, lo temeva, prevedeva. LUCIETA El perdona el creda, non voleva. MARINA Cielo, ohimè! che ciassi che bordelo. FELICE (a Cancian) Ola digo, ola no se ciassa! SIMON (a Marina) Vu se causa de sto intrigo. CANCIAN (a Felice) Vu se causa de sto intrigo. MARGARITA (a Marina e Felice) Che sia maledio co vò da mente. RICCARDO (a Maurizio, poi agli altri uomini) Signor mio, padroni miei... (Filipeto, inseguito dal padre fugge da un lato correndo) LUNARDO No tegnime, vogio farghela pagar... LUCIETA No saveva, no credeva. FELICE I lo tegna, i lo incaena, che el xe mato da ligar. (al cavaliere) Che ideazza maledetta! Che fracasso che saetta! Ma calmeve bestie, vergogneve. MARINA O che ciasso oh Dio che affar i vorave morsegar Oe fenila che son brava anca mi de strepitar. LUCIETA Ah sior pare nol me mazza. Ah tegnilo el me vo dar. MARGARITA Ma i lo tegna el me vol dar! Che spegazzo ahimè che ciasso, che spegazzo frasconazza mi lo prevedeva. (inseguito da Maurizio entra correndo Filipeto da dove è uscito e entrambi fuggono dal lato opposto) RICCARDO Via mascolti... se ho dei torti... rimediar, riparar... ma son matti da legar. FELICE Bestie andeve a far squartar. MARGARITA El xe furente! (Filipeto c.s. di dove è uscito e fugge dalla parte opposta inseguito da Maurizio) LUCIETA Filipeto, Filipeto, povareto! SIMON, CANCIAN (assieme) Via, fermeve caro amigo, ve voleu precipitar! SIMON (a Marina) Sfazzadona! CANCIAN (a Felice) Prepotente! LUCIETA Ah me sciopa el cuor nel peto. SIMON (a Marina) Ah, serpente! CANCIAN (a Felice) Malandrina! (Filipeto e Maurizio c. s. tornano correndo di dove sono venuti, ma stavolta la caccia succede in scena come al principio, mentre Filipeto si nasconde ora dietro uno or dietro laltro personaggio) LUCIETA Siora mare, Filipeto, difendelo. MAURIZIO A canagia che te mazza, che te mazza sfazzadon! FILIPETO A sior pare nol me mazza, no go colpa! no saveva ah no, no! RICCARDO Tanto chiasso non credetti sollevar. MAURIZIO Porcelo! ah sì te vogio stritolar! (a Riccardo) El se cava no me tegno, lu no ghintra giuro al cielo. FILIPETO Agiutela difendela povareta! che me sconda oh che oror, che baraonda dove mogio da salvar? (Maurizio rincorre Filipeto per la scena) MARINA Ah cielo che bordelo. Ah cani i xe furenti. Sta puta el cuor me cava. FELICE Oe digo no se ciassa, Lunardo la se frena. Sè mati da caena andeve a far squartar. RICCARDO Che il diavol se li porti! Non vò matto diventar! (Maurizio raggiunge Filipeto e lo conduce via a calci) ATTO TERZO (Camera di Lunardo) Scena Prima (Lunardo, Simon e Cancian) LUNARDO, SIMON, CANCIAN (assieme grugnito dira) Ah femene del diavolo, parchè ve gai creà? Ah vipare, carnefici! A nu sti tiri quà? De queste a nu? Sta sgnesola? Sto intrigo indiavolà? Ah, dove xe el castigo par tanta iniquità? Ah che a pensarlo solo... se me badasse a mi ghe tirarave el colo. LUNARDO Cussì... SIMON Cussì... CANCIAN Cussì... (salzano e passeggiano con rabbia) LUNARDO (Con un gesto di disperazione) Cari amici parlemo, consegemose. Co custie, vegnimo a dir el merito cossa avemio da far? Per la puta xe facile e ò stabilio. Prima de tuto a monte el matrimonio. SIMON E CANCIAN (assieme) A monte, a monte. LUNARDO La mandarò in tun liogo lontana da sto mondo e tuto xe finio. Ma la muger, paroni come avemio da far per castigarle (a Cancian) Disè el vostro parer. CANCIAN Mi, veramente son intrigà. SIMON Podaressimo ficarle anca ele in un ritiro: se se pol cussì sbrigar. LUNARDO (grugnito dubitativo) Hm! CANCIAN (un po' più determinato) Sì, un caenasso, quattro muri se se pol cussì sbrigar. CANCIAN E SIMON (assieme) E serarghe fin i scuri darghe poco da magnar; e impedirghe, fermi, duri, che non le abia da parlar. LUNARDO (allo stesso modo) Che no le abia da parlar? Veci cari... sto castigo mi ve digo in tre dì le fa crepar. SIMON Che le crepa! LUNARDO Eh andemo, po, via, coparle... proprio no. CANCIAN Ma no certo, parchè za... volta cerca... zira... fa... senza done no se sta. LUNARDO E un bon legno qualche volta? CANCIAN E se po le se rivolta? LUNARDO E SIMON (assieme) Revoltarse? CANCIAN E ghe nè stae... LUNARDO E SIMON (assieme) Quà lamigo là ciapae, so muger ghe là petae. LUNARDO No so quala far. SIMON Mandela ai parenti. LUNARDO Per farme smatar. CANCIAN Mandela in campagna. LUNARDO Fin lerba la magna. SIMON Ben, feghe parlar. LUNARDO Xe come al deserto voler predicar. SIMON Sereghe i abiti, serè le zogie tegnila al suto, mortifichela. LUNARDO O provà tuto gnente se fa. SIMON O capio, caro amigo, fè cussì. LUNARDO Come? SIMON Godevela tal qual la xe. LUNARDO Eh, capisso anca mi che rimedio purtroppo no ghe nè, mo parcossa le done tute quante no è impastade de zucaro e de miel? Ah, magari! mo che delizie sante che in tera ne faria provar el ciel. SIMON Dir che in cielo ghè anzoli a miera e che fursi de femene ghe nè, e che a farne beati quà zo in tera a un ne bastarìa che i fusse tre. CANCIAN A che godi, che gioia, che contento, che delizia, che gusto, che piacer! Ah el saria de natura el gran portento e tuti la vorìa sta gran muger. LUNARDO, SIMON, CANCIAN (assieme) Ah no, no me tegno la voi castigar sanca dovesse precipitar e zo co un bon legno se anca credesse doverla copar zo voi pestar! Spaccarghe la testa e farghe la festa schizzarghe quei grugni a forza de pugni e a modo de mi strozzarle cussì. Scena Seconda (Felice entra: grida di meraviglia degli uomini vedendo Felice) FELICE (amichevole e sorridente) Siori gentilissimi grazie del bon amor. LUNARDO Oè digo! SIMON, CANCIAN (assieme) Che insolenza! Che ardir. LUNARDO Che prepotenza! FELICE Li go sentii, lustrissimi, patroni colendissimi, lodarne de bon cuor e coi più profondissimi inchini dumiltà mi vegno da de là. CANCIAN E sè vegnuda quà a sfidarne in sto modo? FELICE (inocente) Cossa è sta? Cossa ò fato? CANCIAN No me fè parlar, dona mata... LUNARDO, SIMON (assieme) Brao Cancian! FELICE Parlè pur. Son quà apposta. CANCIAN Vegnì a casa co mi. FELICE Sior no. CANCIAN (minaccioso) Ma andemo, che cospeto de diana... FELICE (discorso inizialmente molto tranquilla, quindi più riscaldata, con le mani sui fianchi e spingere indietro i tre uomini) Oe paron anca mi so cospetizar saveu? Cossè? ¿Quien me cree? Maveu trovà in tun gatole? Songio la vostra sguatera? Ste maniere se dopera con una dona civil? Cossè sto manazzar? E sto cospetizar? Cossè sto alzar le man? A mi cospeti? A mi manazze? Co una mia pari ste manierazze? Xe sti siori che ve incita? Ste asenae, ste bulae imparae le avè da lori? Va dà volta el cervelo sior Cancian? (Soggiorni di Cancian silenziosi, suoi amici separati e lui oscilla) SIMON (a Lunardo, soto voce) Aveu sentiu che racola? LUNARDO (a bassa voce a Simon) Ghe tirarave el colo... e el tase quel pandolo... FELICE (amabile) Via no le dise gnente? Patroni riveriti: parlo con tuti tre, placidamente. Se avè da dir, parlè. LUNARDO E SIMON (Assieme. Balbettare con rabbia, finalmente riescono a borbottare) La diga cara siora... FELICE Eh, via tasè là... satapri, tasè, orsi dinferno co sto modo che tratè le done no le ve pol amar in sempiterno. Vegnimo al fato, no vegnime a dir el merito. Vegnime al fato. Sior Lunardo so fia vol maridar. Gnente là da saver, guai se la l vede piasa o nol piasa, la lo ga da tor. Ma el puto xe bon nol xe gnanca bruto lè san, dopo tuto el ghe piasarà. (sbroccando) E seu mo seguro che el gabia da piaser? E se nol ghe piase, sior testa de mulo? Gavè una fia sola, par diana gavè, e la sassinè? Sior sì xe sta ben che i se veda, so mare no aveva coraggio. Marina sà racomandà, mi ò avuo linvenzion della mascara, mi el Conte Riccardo ò pregà: i sà visto i sà piasso i è contenti i è beati i se gà consolà. (a Lunardo) Vu la tera basar dovaressi, compatibile è vostra muger. (a Simon) Xe laudabile siora Marina, mi gò agido per gran mio bon cuor. Se sè omeni persuadeve, se sè tangari interstardeve. La puta è onesta, onesto è el puto, nualtre semo done donor. La fortuna và agiutà che una dona avè trovà, una dona de proposito che no sà mai spaventà e in sto caso scabrosissimo la gà tuto combinà e la gran bestialità che da mostri irragionevoli e con mezzi riprovevoli stevi quasi combinando, anca i fulmini sfidando sul più belo lha sventà e cussì senza far scandali propio come fan i anzoli da vergogna dano e biasemo quatro rusteghi à salvà: che da resto se da tangheri, se da essere bisbetici co testarda ingratitudine tanto ben lo disprezzè, che ve vegna la tarantola, lerbariola, i cali, el fistolo, che de cuor ve lo desidero e mi balo se crepè, (per gli uomini, concludendo) perchè za mi fasso calcolo che za gnente no pericola e che el mondo no se sgangara se anca el colo ve rompè. (prende un respiro profondo) O fenio la mia renga, el cielo sia lodato: tuto considerato applaudì el matrimonio e lavocato. (Lunardo e Simón si guardano in silenzio) CANCIAN Sentì mo, sior Lunardo... siora Felice gavarà anca le so debolezze (sorridendo soddisfatto e superbo) Ma qualche volta, bìa confessarlo... la xe po... una gran dona de garbo. FELICE (a Cancian) Nè vero sior Cancian? LUNARDO Ma ve digo cussì... FELICE (gridandole dietro) Eh che lè una vergogna sior grubian! Mi! Mi! Aspetè mi... LUNARDO (in falsetto per lo sforzo) Comandeu vu patrona? FELICE (dalla porta) Sior sì, comando mi. (via) LUNARDO Se le vien no me tegno. SIMON Insomma za voltila, zirila, done barone no se ghe pol, o cole brute o cole bone lore fa tuto quel che le vol. Ultima Scena (Felice, Marina, Margarita, Lucieta e detti, poi Filipeto, Maurizio e Riccardo) FELICE (a Lunardo) Vele quà pentie contrie le domanda perdon. LUCIETA, MARINA, MARGARITA (assieme) Grazia grazia domandemo suplichemo compassion dala pena squasi morte se inchinemo quà a implorar. LUNARDO (a Lucieta) Cossa meritaressistu ti? Frasconcela? FELICE No le ga colpa, parlè co mi. LUNARDO (a Margarita e Lucietta) Omeni in casa morosi sconti? FELICE Criè co mi, son causa mi. LUNARDO (a Felice) Eh, andeve a far squartar anca vu! FELICE (ridendo) Oe! CANCIAN Come parleu con mia muger? LUNARDO Eh, caro vu, non posso più. (I tre uomini mettono sui loro cappotti e si stanno preparando per uscire) MARINA (a Felice) Cussì pulito la xe giustada? SIMON Anca vu siora meritaressi na strapazzada. MARINA Mi vago in leto. FELICE Spetè un pocheto. El poaro sior Lunardo gaveva in corpo ancora la collara in ritardo, e el là mandada fora. (Lei grippa Lunardo nella parte posteriore, gradualmente rimuove il suo cappotto e gli dà il Lucieta, quindi rimuove il suo cappello e dà a Margarita) Desso che el sà sfogà el ne perdona tuto e se vegnarà el puto i se maridarà. (appare Filipeto senza essere visto da i tre uomini) Nè vero sior Lunardo? (Marina prende Simon cappello e cappotto, Felice fa la stessa cosa con Cancian. Lucieta riceve tutti i rifugi) LUNARDO Siora sì, siora sì. (ribellandosi improvvisamente) Siora no! FELICE, MARINA, MARGARITA (assieme) Oh! MAURIZIO (a Filipeto) Via de qua. (Lucieta e Filipeto piangono assieme) LUNARDO Cossè sto fifar, desgraziada? FELICE, MARINA Oh, basta cospeto, sè un omo o un putelo? Co fa le girandole voltè e rivoltè. Cossele ste smorfie? Cossè sti strambezzi? E sti putelezzi? Disè e desdisè! MARGARITA Mo ghintro anca mi e digo: sior sì, se in peto avè cuor, sior sì, el là da tor. LUCIETA Oh cielo che pene, ohimiei cossa far? Oh santi salvene salveme che affar. MAURIZIO Ah strighe, demoni. CANCIAN Serpenti, dragoni. SIMON Perfina coi zighi volè soprafar. RICCARDO Non serve che in piazza men vada a diletto spettacol più gaio di questo non vè. LUNARDO (che non ne può più) Eh, che el la toga, che el se destriga, che el se marida che el se la peta che mi son agro no posso più. MARGARITA Caro colù. FELICE (a Lunardo scherzando) E se vegnarà el puto i se maridarà. Nè vero sior Lunardo? LUNARDO (a Lucieta amorevolmente) Lucieta. LUCIETA Sior? LUNARDO Vien qua. LUCIETA (accostandosi bel bello) Vegno. LUNARDO Te vustu maridar? (Lucieta, confusa non risponde) LUNARDO (arrabbiato) Via respondi, te vustu maridar? LUCIETA (tremando) Sior sì, sior sì. LUNARDO Fraschetta, ti lè visto el novizzo? LUCIETA Sior sì. LUNARDO Sior Maurizio. MAURIZIO (ruvido) Cossa ghè? LUNARDO Via caro vecio, no me respondè, vegnimo a dir el merito, cussì da rustego... MAURIZIO (a Filipeto) Bruto baron... vien quà. FILIPETO (rincuorato) Son quà. MAURIZIO Xestu pentìo? FILIPETO (battendosi il petto) Sior sì. MAURIZIO Vara che anca maridà ti à da depender da mi. FILIPETO Sior sì, sior sì. MAURIZIO Siora Luceta vaceto per fia e el ciel ve benedissa. Deve la man. FELICE Mo via deghe la man. FILIPETO Come se fa? MARINA, FELICE (congiungono le mani Filipeto e Lucieta) Cussì. MARINA (commossa) Povarazzo! (Lunardo si asciuga gli occhi) MARGARITA (commossa) Sior Simon, sior Cancian sè vu i compari. SIMON (commosso) Siora, sì, semo quà. CANCIAN (commosso) Col cuor in man. LUNARDO (commosso) Su via puti stè liegri, no stemo più a fifar... (con voce soffocata dalla commozione) Evviva tutti, è ora de disnar. (Lunardo e Margarita, Simon e Marina Felice e Cancian, e Riccardo si avviano verso il fondo ed escono.Lucieta rimane sola con Filipeto, attende un bacio, ma egli non capisce. Lucieta fugge ridendo e Filipeto la insegue e la bacia) ![]() |
ACTO
PRIMERO (Habitación en casa de Lunardo) Escena Primera (Lucieta está tejiendo y Margarita hila. Ambas sentadas) LUCIETA ¿Madre? (bosteza) MARGARITA ¿Hija mía? (bosteza) LUCIETA ¡Qué falta de alegría! Y pensar que es carnaval. MARGARITA (bosteza) Sin diversión. LUCIETA (bosteza) Ni alegría. MARGARITA Con tanta melancolía. LUCIETA Como en un funeral. MARGARITA ¡Pero! LUCIETA ¡Pero! MARGARITA ¡Figúrate! Hace un año que estoy casada con tu padre y en todo este tiempo ¿me ha dado alguna diversión? LUCIETA Y pensar que yo antes no veía la hora de que él volviera a casarse. Como yo estaba muy sola me decía a mí misma: pobrecito padre, ¿no hay a nadie en el mundo que le pueda acompañar y divertir un poco? Tengamos paciencia. MARGARITA Figúrate. LUCIETA Pero si llegara a la casa un nueva esposa todo sería completamente diferente. Ahora bien, él se ha vuelto a casar... ¡Y las cosas siguen como antes! MARGARITA Él es un oso hija. No se divierte y tampoco deja que lo hagamos nosotras. ¡Figúrate, yo, fui criada por mi madre con todo esmero y esplendor, entre fiestas y espectáculos teatrales! ¿Y dónde he venido a parar? ¡Basta ya, basta ya, silencio, silencio! Al menos tú podrás casarte respirar y liberarte; en cambio yo, miserable, deberé seguir aquí sentada soportando todo esto. LUCIETA (acercando su silla a la de Margarita): Dígame, señora madre: ¿cuándo me casaré yo? MARGARITA ¿Cuándo? ¡Figúrate, cuando al cielo le plazca! LUCIETA Y cuando el cielo quiera, ¿yo lo sabré? MARGARITA ¡Qué ingenua! Ciertamente que lo sabrás. LUCIETA (Se aproxima más a ella) Y dígame, dígame: ¿hay algo a la vista? MARGARITA (eludiendo la respuesta) Hay y no hay... LUCIETA ¿Usted no sabe nada? MARGARITA Si hablo, tu padre me regañará. LUCIETA ¡Vamos, querida madre, por favor! MARGARITA ¡Déjame tranquila muchacha! Yo no sé nada. LUCIETA ¡Nada de nada! ¿Yo no valgo nada? MARGARITA ¿Qué significa eso? LUCIETA ¡Dios los castigue! No hay nadie en el mundo que me quiera. MARGARITA Yo te aprecio... LUCIETA Todos parecen estar de acuerdo para envenenarme. MARGARITA ¡Por Dios, qué cosas dices! LUCIETA Mi señor padre, cuando me ve, no hace otra cosa que reprenderme. MARGARITA ¿Y yo, señora protestona? LUCIETA Usted me consuela... y nada más que eso. MARGARITA ¡Bravo, bien dices! LUCIETA No hay nadie en el mundo que me ame... MARGARITA Yo te quiero. aunque sea un poco... LUCIETA ¡Figúrese! MARGARITA ¿Has dicho algo? LUCIETA ¿Yo señora? Nada. (Pausa) Dejo que me invada el pecho esa dulce idea que consuela mi corazón, que cambia lo amargo en dulce y la tristeza en dicha. ¡Ay de mí, si acaso llegase un salvador, me iría con gusto con él, aunque fuera al fin del mundo! MARGARITA (Para sí) Si hablo, le pondré en el pecho una alegría que consuele su corazón; y si callo, cambiaré la dulzura en veneno. No queda otra cosa que esperar. Después de todo no está muy lejos el día en que ella encontrará un la alegría cuando llegue alguien que la quiera desposar. (a Lucieta) ¡Parece que viene tu padre! LUCIETA ¡Rápido, a trabajar! Escena Segunda (Lunardo y las anteriores. Lunardo entra serio y sin hablar) MARGARITA (Para sí) ¡Ah! ¡Vaya pinta! LUCIETA (Para sí) Camina como un gato. (A Lunardo) ¡Buenos días, señor padre! MARGARITA ¡Señoría, buen día! ¿Acaso no se estila saludar? LUNARDO ¡Trabajad, trabajad! ¿Para hacerme un cumplido vais a dejar de trabajar? MARGARITA ¡Vaya, ni una palabra! ¿Acaso somos esclava? LUNARDO ¡Qué estupidez! ¿Qué soy yo? ¿Un oso? ¿Un tártaro, un monstruo horroroso? El mérito está en trabajar, en cumplir con la obligación. ¡Esa es la verdadera diversión! LUCIETA Querido, querido padre. Creo señor, supongo, apuesto a que esta noche podré ir al baile de máscaras. (Baila un poco) LUNARDO ¿Baile de máscaras? ¡De máscaras! (la toma del brazo) MARGARITA (Para sí) Esto se pone serio... LUNARDO ¿Y no te da pudor decirme una cosa tan vergonzosa? (Haciendo mímica) ¿Alguna vez me has visto, necia chiquilla, ponerme una máscara de cartón? (con desprecio) ¿Qué es eso de usar máscaras? Las jovencitas no van con máscaras. MARGARITA Y las casadas, acaso... LUNARDO ¡No señora, no señora, tampoco las casadas! MARGARITA ¡Figúrese! Y todas las mujeres que van enmascaradas, ¿están equivocadas? LUNARDO ¡Figúrese! Yo pienso en las de mi casa y no en las demás. MARGARITA Porque, vamos a decir la verdad, porque tú eres un palurdo. LUNARDO ¡Señora Margarita, no me provoques! MARGARITA ¡Señor Lunardo no me irrites! LUNARDO ¡Señora Margarita! MARGARITA ¡Señor Lunardo! LUNARDO ¡Señora Margarita! MARGARITA ¡Señor Lunardo! LUCIETA ¡Oh padre, vamos, señor padre, no me importa no ir al baile ni enmascararme! (conciliadora) Señor padre, tengamos la fiesta en paz, que no haya pelea. Soy su hija y he sido criada para ser muy obediente. Estamos en carnaval pero no pienso enmascararme. Para mí, cualquier cosa vale para distraerme. (se pone a bailar y obliga a su madre a bailar también) MARGARITA A decir verdad esta muchachita vale su peso en oro y quien la despose, se llevará un tesoro. Con el corazón en la mano le deseo dicha y un hogar acogedor. ¡Quisiera mañana mismo verla casada! LUNARDO (Para sí) ¡Ah, qué consuelo es para un padre esta muchacha! Sí, mi querido tesoro, lograré que seas afortunada. (Lucieta salta y ríe) LUNARDO Ven aquí... escúchame. Hace un rato estaba de mal humor, pero ahora estoy feliz. Quiero que sepas que esta noche nos divertiremos juntos. LUCIETA (feliz) ¡Ojalá así sea, señor padre! ¿Dónde? ¿Dónde? LUNARDO Aquí, en casa. He invitado a tres señores con sus virtuosas mujeres. Cenaremos, reiremos y nos divertiremos. LUCIETA ¡Menos mal! MARGARITA ¡Menos mal! ¿Y quiénes son? ¡Figúrese! LUNARDO Aguarda, oye quienes son: vendrá el señor Simón Maroele. LUCIETA, MARGARITA (Decepcionadas) ¡Bah! LUNARDO ¡El señor Maurizio de le Strope! LUCIETA, MARGARITA (espantadas) ¡Cielos! LUNARDO ¡Y el señor Cancian Tartufola! LUCIETA, MARGARITA (bostezando, irónicas) ¡Qué maravilla! LUNARDO ¿No son los tres buena gente? MARGARITA ¡Señor, sí! ¡Sí, señor! LUCIETA (a Margarita) Tres patanes como él. MARGARITA (a Lunardo) Los tres, tan palurdos como tú. LUNARDO ¡Eh! Hoy en día; esposa mía, todas las mujeres parecen pensar así: (Muy serio) Cuando un hombre es serio y prudente, sin pájaros en la cabeza, como es mi caso, las mujeres dicen: es un patán, un oso, un tirano. (con énfasis) Todas ellas sólo quieren extravagancias, y chismes y adulación, y la última moda. Desean encajes y chafalonías, un poco de diversión, quieren ropas con lentejuelas doradas, quieren ir a teatros y fiestas. ¡Sus propias casas les parecen una prisión! (Con gran dignidad) Pensad en tantas familias que cada día caen al precipicio y que, resbalando en el fango del vicio, se precipitan en la ruina y en la miseria. (cambiando de tono) ¿Lo he dicho bien? MARGARITA (suspirando) ¡Sí, sí, muy bien! Entonces ¿vendrá la señora Marina? LUNARDO Con su marido, por supuesto, seguro. MARGARITA ¿Vendrá la señora Felice? LUNARDO Con su esposo, como es debido. (en voz baja, a Margarita) Así no habrá nada turbio, ni nada que reprochar. (a Lucieta) ¿Y tú, que estás espiando? LUCIETA ¿No puedo escuchar lo que dicen? LUNARDO (en voz baja, a Margarita) No veo la hora de sacármela de encima. (A Lucieta ) ¡Vete de aquí!... LUCIETA ¿Qué debo hacer? LUNARDO Te digo que te marches. LUCIETA ¿Por qué tanta intriga? LUNARDO ¡Fuera de aquí, ya mismo, de inmediato!... MARGARITA ¡Vamos, obedece a tu padre! LUCIETA ¡Eh! Ya me voy, sí, sí, me voy... (Sale y asoma la cabeza por la puerta) Me quedaré aquí... (desaparece) Escena Tercera (Lunardo y Margarita) MARGARITA ¿Cómo va ese matrimonio? LUNARDO Aguarda. Creo... creo... Mira, creo, haberla casado ya. MARGARITA ¿Con quién, si se puede saber? LUNARDO ¡Silencio! Qué nadie se entere... Con el hijo de Maurizio. MARGARITA ¡Filipeto! LUNARDO ¡Shsss!.. MARGARITA ¡Eh! ¿Por qué tanto secreto? LUNARDO No quiero que nada de esto trascienda. MARGARITA Pero, y la muchacha ¿cuándo lo sabrá? LUNARDO Cuando se case. MARGARITA (incrédula) ¿Qué? LUNARDO (lanza un gruñido afirmativo) MARGARITA (cada vez más incrédula) ¿Ah? ¿Y no lo podrá ver antes? LUNARDO Señora, no es mi costumbre secundar y fomentar los amoríos. Quien le vea apenas el rostro tendrá que desposarse con ella, aunque sea sólo un poco. ¡Por Dios, que tendrá que desposarla! MARGARITA ¿Y si no le gustase el candidato? LUNARDO Yo soy el amo de la casa. MARGARITA ¡Pero hombre de Dios! ¿Y si ella no le gustase al muchacho? LUNARDO ¡Imposible! Su padre me ha dado la palabra, estoy seguro de todo este asunto. MARGARITA ¡Oh, qué hermoso matrimonio, todo esto tranquiliza mi corazón! LUNARDO En mi casa, las muchachas no ansían el amor. (sale) MARGARITA ¡Oh, qué destino miserable me ha dado esta hermosa joya de marido! ¡Estoy segura que bajo el cielo, no existe otro igual! ¡Ah! Si hubiera sabido de antemano que mi matrimonio sería así, creo que hubiera preferido meterme en un convento de clausura. LUNARDO (regresando) ¿Sabes quién ha venido? MARGARITA ¿Quién? LUNARDO El Señor Maurizio. MARGARITA El padre del muchacho. ¿Viene a acordar la boda? LUNARDO Vete de aquí. MARGARITA ¿Me ordenas que me vaya? LUNARDO Si señora. MARGARITA ¡Oh, pero por Dios! ¿Recuerdas quién soy? Soy tu mujer. LUNARDO Y yo el amo de la casa. MARGARITA ¡Qué gran sátiro! LUNARDO ¡Rápido, vete! MARGARITA ¡Que animal! LUNARDO ¡Vamos, desaparece de aquí! MARGARITA ¡Uh! LUNARDO ¿Quieres irte de una vez? MARGARITA ¡Qué gran bestia! (sale) Escena Cuarta (Lunardo y Maurizio) LUNARDO ¡Por fin se fue! Con tanta palabrería no me deja pensar. Que digan lo que digan, pero aquí, en mi casa, mando yo. MAURIZIO (entra con gravedad) Señor Lunardo, buenos días. LUNARDO Señor Maurizio, lo saludo. MAURIZIO He hablado con mi hijo. LUNARDO ¿Y qué ha dicho? MAURIZIO Se puso contento, por supuesto. Pero, él querría... verla un poquito. LUNARDO ¡No señor, eso no es lo que hemos acordado! MAURIZIO Bien, no te alteres, mi hijo obedecerá. LUNARDO Vayamos al grano. La dote está estipulada. MAURIZIO No quiero dinero; quiero un depósito bancario. LUNARDO Como gustes. MAURIZIO No gastaremos en vestidos... LUNARDO Te la entrego como está, no tiene nada de seda. MAURIZIO En mi casa no quiero sedas, no quiero cofias, ni mantelitos, ni polvos para el rostro, ni tocados en el pelo con cintas o moños. LUNARDO ¡Bendito seas, piensas propiamente como se debe! ¿Ella usará joyas? MAURIZIO Si, un pequeño brazalete. un anillito y un par de pendientes... Y para las fiestas, le daré una joya que era de mi difunta esposa. LUNARDO ¡Que en paz descanse! MAURIZIO ¡Que descanse en paz! LUNARDO, MAURIZIO (a dúo) De profundis clamavi, etc. LUNARDO ¡Ah! Por cierto, ¿no pensarás que use joyas como las que se usan hoy en día? MAURIZIO Pero, ¿acaso soy tan loco como para tener esos deseos? Estimado amigo esas locuras nunca las hice ni las haré. Las joyas se actualizan cada tanto y en cien años te puedo asegurar que sólo dos veces las compré. LUNARDO Hay muy pocos que piensan como tú. MAURIZIO Y menos que tengan nuestros ahorros. LUNARDO Si señor, que con el dinero se está muy bien. MAURIZIO Y se pueden comer capones gordos. LUNARDO Y comprar de lo mejor. MAURIZIO Todo al contado. LUNARDO Y sin estrépitos. MAURIZIO Sin conflictos... LUNARDO Siendo nosotros los amos... MAURIZIO Las mujeres obedecen. LUNARDO Y los hijos son hijos. MAURIZIO Así es. Así he criado a mi hijo. LUNARDO Y yo así a mi hija. MAURIZIO No gasta ni un centavo de más. LUNARDO Mi hija sabe hacer de todo... Cocina y lava los platos. MAURIZIO (en voz muy baja, al oído de Lunardo) Y mi muchacho no necesita sirvientes, ni criados, sus pantalones los cose él solo y sus medias las sabe remendar por sí mismo LUNARDO ¡Bravo, prosigamos! MAURIZIO ¡Ah! Estoy dispuesto. LUNARDO Ya podemos celebrar el matrimonio. (se abrazan) MAURIZIO Ciertamente. LUNARDO Os espero a comer. MAURIZIO Y comeremos. (Siempre exultante) LUNARDO Si, nos divertiremos. MAURIZIO Estaremos alegres. LUNARDO ¡Haremos una fiesta! MAURIZIO ¡Haremos una fiesta! LUNARDO, MAURIZIO (juntos) Y dicen los estúpidos que somos tacaños y que no nos sabemos divertir. ¡Puffe! ¡Martuffi! ¡De petufar! (salen del brazo) Interludio Escena Quinta (Terraza en la casa de Marina. Marina, la sirvienta, luego Filipeto y luego Simón. Marina se ocupa de tender la ropa. La sirvienta trata de levantar una maceta de flores y no lo logra) MARINA (canturreando) El espejo me ha dicho que soy bella, que me asemejo a una blanca rosa... (Se interrumpe y habla a la sirvienta) ¡Fuerza! ¡Fuerza! ¡Vamos! LA SIRVIENTA Señora... pesa mucho... MARINA ¡Dame, dame, inútil! (la ayuda a transportar la maceta) ¿Has visto? ¡Ve a buscar otra más! SIRVIENTA Si señora. MARINA ¡Y trata de no romperla!... SIRVIENTA No, no señora. (sale) MARINA (vuelve a canturrear) Que me parezco a una blanca rosa me ha dicho el espejo. Las rosas blancas tienen espinas y las mujeres bellas maridos celosos... (a la sirvienta) ¿Qué haces? ¿No ves lo que estás haciendo? SIRVIENTA ¡Nada, nada, patrona, es el viento! MARINA (vuelve a colgar la ropa) Las bellas tienen maridos celosos. y yo, me tomo la revancha cuando me encierro en mi habitación y me hecho en la cama. FILIPETO (llegando de la calle) ¡Tía! ¡Tía Marina! MARINA ¿Filipeto?... ¡Qué milagro! FILIPETO (entrando) ¿Tía, te has enterado? MARINA ¡Oh, Dios! ¿Ha ocurrido desgracia? ¿Qué ha pasado? FILIPETO ¿Está en casa el tío? MARINA No, no está. El oso ha salido... ¿Qué sucede? FILIPETO (a la sirvienta) Oye, quédate allí, junto a la puerta, y si él viene me avisas, que yo marcho. (a Marina) ¿No te ha dicho nada mi padre? MARINA ¿Pero, qué ocurre? FILIPETO (a la sirvienta) Mira bien... MARINA ¡Vamos, habla!... FILIPETO Él me quiere... Él me quier... si... él me quiere... Él me quiere casar. MARINA (suspira aliviada) ¡Menos mal! ¡Gracias a Dios! (a la sirvienta) ¡Trae vino, miel y pastel! FILIPETO No, tía querida, estoy sólo de paso, si no regreso pronto a casa mi padre me estrangula. MARINA (La sirvienta trae vino y pastel, luego sale cerrando la puerta) No importa, vamos a hablar. No es tan grave estar aquí. Pero dime ¿quién es ella? ¿Es linda tu prometida? FILIPETO Es la hija del señor Lunardo Crozola. MARINA ¿Lucieta? ¡Oh, qué bien! ¿Te gusta? FILIPETO No la he visto nunca. MARINA Pero... la verás ¿no?... FILIPETO Me temo que no. MARINA ¡Ah, qué costumbres! ¿Y si no te gustara? FILIPETO ¿Eh? Si ella no me gustara, ¡sabe Dios lo que haría yo!... (lloroso) Lucieta es un bonito nombre que al corazón puede ilusionar y que durante toda mi vida yo querría pronunciarlo; pero, salvo el nombre, no hay otra cosa hermosa, no hay un rostro bello... Con el nombre sólo, es muy poco. ¿Se puede alegrar el corazón sin un poquito de amor? ¡Oh, qué desgraciado soy, otro peor que yo no conozco! Si nadie me ayuda ¿cómo podré soportarlo? (llora) MARINA Si pudiese lograr que os vierais... FILIPETO ¡Ah! ¡Ojalá, ah! ¡Bendita tía querida, tiíta hermosa de buen corazón! Te solidarizas conmigo y comprendes mi sufrir. Me ayudarás y aliviarás mis angustias y penas. ¡Ah, romperás las cadenas que me hacen padecer! MARINA Siento en mi corazón un deseo malicioso de hacer algo arriesgado, para que tanto tú como esa muchacha no tengáis que sufrir más. Sí, está decido, debo salvaros, debo salvaros porque no es justo que tengáis que soportar tales pesares. Escena Sexta LA SIRVIENTA ¡El señor ya ha llegado! (Sale) FILIPETO (se muestra asustado) ¡El señor barba! MARINA ¡Detente! SIMÓN (entra) ¿Qué hace aquí este sinvergüenza? FILIPETO Señor barba, tío, buen día. SIMÓN Buen día. MARINA Linda forma de tratar a mi invitado. SIMÓN Hicimos un pacto: ¡que en mí en casa no quiero parientes! FILIPETO Me voy. SIMÓN Bravo. MARINA (reteniendo a Filipeto) Pero ¿qué él qué te ha hecho? SIMÓN A mí nada, pero así lo quiero. FILIPETO Querida tía deje, deje que me marche. Señor tío, se lo juro no volveré a venir. MARINA Él es mi sobrino y quiero que se quede. ¿Por qué eres tan grosero? ¿Por qué lo rechazas? SIMÓN Te lo repito, quiero que se marche, no lo odio pero no quiero que me moleste. FILIPETO (a Simón) Tío. (a Marina) Tía. MARINA Buen día, cariño. FILIPETO (por lo bajo) ¡Maldito seas! (a su tío en voz alta) ¡Adiós tío! SIMÓN ¡Chao! (Filipeto sale rápidamente) Escena Séptima (Simón y Marina) MARINA ¡Querido, ve con Dios! (le arroja un beso) SIMÓN ¡Adiós! (la imita sin gracia alguna) MARINA ¿Por qué eres así? SIMÓN Porque sí. (ambos caminan de un lado al otro) MARINA ¿Has hecho las compras? SIMÓN No señora. MARINA ¿No vamos a comer? SIMÓN No señora. MARINA ¡Ah! ¿No se come? SIMÓN No señora. MARINA ¿No? SIMÓN No. MARINA Pero ¿por qué? SIMÓN Porque comeremos fuera de casa. MARINA ¡Querido! ¿Dónde? SIMÓN Conmigo. MARINA Sí, ¿pero dónde? SIMÓN ¡Eh! ¿Dónde? ¡Vendrás y comerás! MARINA Pero primero dime... SIMÓN Nada en absoluto. MARINA ¡Debo saberlo! SIMÓN No te importa. MARINA Pero ¿dónde iremos? SIMÓN ¡Vienes conmigo y basta! MARINA Pero todo esto es muy raro... SIMÓN Si muy raro, seguro. MARINA Entonces me voy a la cama. SIMÓN Y yo me voy a comer. MARINA Pero ¿adónde quieres llevarme? SIMÓN Ven conmigo y ya lo sabrás. (sale, Marina se muestra airada) Escena Octava (Marina, Simón, luego la sirvienta, Felice, Cancian y el Conde Ricardo) MARINA (enojada) ¡Lo haré, caramba! Me desvisto y me voy a la cama. Cerraré la puerta y ya puede hartarse de llamar... (Hablándole al sombrero que Simón se ha olvidado) ¡Mi querido esposo, bendito seas! ¿No eres una dulzura, un bombón? (irónica exclamación de amor) ¡Qué joya! ¡Qué ameno, qué delicia de marido! (Estrecha el sombrero contra su pecho) SIRVIENTA (entrando) Señora, ya está aquí. MARINA ¿Quién está aquí? SIRVIENTA La señora Felice, con el caballero serpiente y con su marido que los sigue. MARINA ¿Y quién los ha llamado? SIRVIENTA Yo no lo sé. Me han mandado que los anuncie. MARINA ¡Pero esto no es posible! ¡Ve, corre, hazlos pasar, es una falta de educación! FELICE (seguida por su marido y Ricardo) ¡Oh, por favor no se incomode mi querida señora Marina! ¡Perdóneme! Pero la he visto desde la calle e impulsiva corrí hasta aquí. MARINA (a la sirvienta) Gran tonta. FELICE Felice, la de la bella inspiración, todos me llaman. Marina, la del bello rostro, aquí, en tu paraíso te vengo a saludar. MARINA (se besan) ¡Oh bendita seas! (a los dos hombres) Señores míos. CANCIAN (melancólico) Señora. MARINA (a la sirvienta) Ve a buscar unas sillas. RICARDO (a Marina) Su humilde servidor. MARINA (al conde) Yo soy su servidora. (a Felice) ¿Quién es este noble caballero? FELICE Un conde. MARINA ¡Caramba! FELICE Un caballero forastero amigo de mi marido. Él nos dirá el resto... CANCIAN Yo no sé nada. FELICE (ríe) ¡Ja, ja, ja, ja! Señor conde excúseme estamos en carnaval y mi marido se complace en hacerme enfadar. ¿No es así, señor Cancian? CANCIAN (para si) ¿Es necesario que la aguante? (riendo) Sí señora. Por supuesto FELICE ¡Pero mira cuántas flores y qué hermosas! Se ponen más bellas al aire libre y si les da el sol. MARINA ¡Ah! ¡Qué calor hace! Como será en Pascua... Pero... pongámonos cómodos. FELICE Sí, sentémonos por favor. RICARDO (sentándose cerca de Felice) La suerte me es propicia al otorgarme este lugar. CANCIAN ¿Y yo, dónde me siento? RICARDO Amigo, si queréis, dejad de lado las ceremonias. Sois el patrón, sentaos aquí si os place. FELICE Señor conde, no se moleste ¿usted comprende? ¿Quizás sea por miedo, o porque es celoso? ¡Ah no, eso no! Mi marido me conoce muy bien y sabe que soy suya, su muñeca. Él se acomoda y se conforma en cualquiera sitio... ¡Allí hay un banquito! (Cancian se encamina hacia el banquito) ¡Así está mejor, allí, allí, allí! Así... muy bien... Ya se ha sentado. (Se acerca a Cancian y lo acaricia) Mi marido es un gentilhombre que me aprecia y me ama. Por eso él desea que su mujer converse honestamente con un noble caballero. (amablemente) ¿No es así señor Cancian? CANCIAN ¡Sí señora! RICARDO A decir verdad, hasta ahora tenía muchas dudas: pero ahora que usted me lo dice será un placer ser su servidor... CANCIAN (para sí) ¡Qué bestia soy! He traído al zorro a mi propia casa. MARINA (para sí) ¡Qué galante! FELICE Pues bien, ¡hoy comeremos juntos! MARINA ¿Dónde? FELICE ¿Pero cómo? ¿No lo sabes? MARINA Pues, no. FELICE En la casa del señor Lunardo. MARINA ¡Ahora comprendo! ¡Por la boda! FELICE (sorprendida) ¿Qué boda? MARINA ¿No sabes nada? FELICE Yo no, yo no sé nada. MARINA ¿Que no sabes nada? FELICE ¡Nada de nada, cuéntame! MARINA ¡Grandes novedades! FELICE ¿De quién? ¿De Lucieta? MARINA ¡Sí ella! Pero calla... FELICE ¿Quién te lo ha dicho? MARINA (a Felice, señalando a los dos) ¡Nos pueden oír! FELICE (al conde) Pero vamos, señor conde, me parece que usted no tiene en cuenta a mi pobre marido. Converse con él. Van a entenderse de inmediato. Vamos, conversen un poco de negocios. Pobre hijo, es tan educado. ¿No es cierto, señor Cancian? CANCIAN (a Ricardo) ¡Eh! No se incomode. Por mí no se moleste. FELICE ¡Ja! ¡ja! ¡Querido pícaro! ¡Mi marido es un bromista! Trátelo como a un amigo. (Casi enojada) ¡Vamos, vaya de una vez! RICARDO ¡Enseguida! (Se sienta junto a Cancian) CANCIAN (para sí) Hay que tener paciencia. FELICE (a Marina) Vamos, cuéntame. ¿Y Lucieta? (hablan entre ellas) RICARDO (a Cancian) Señor Canciano, ¿no me dice nada? CANCIAN (fuerte y poco amable) Nada tengo para decir. FELICE ¿Qué? ¿Nunca hasta ahora habían coincidido? MARINA No quiere ver a nadie para nada. FELICE ¡No me digas! ¿De verdad? ¡Pero eso es un despropósito! MARINA Será difícil conseguir que congenien. FELICE Lo intentaremos prudentemente... MARINA ¡Cuidado, que nos pueden oír! A lo mejor disfrazados podrían... FELICE (a los dos hombres) Vamos queridos señores. ¿Qué de que están hablando? (a Marina, en voz baja) ¿Sabes lo que me está dando vueltas por la cabeza? RICARDO (a Cancian) Y entonces ¿esta tarde dónde vamos? CANCIAN A casa. RICCARDO ¿Y la señora? CANCIAN A casa. RICCARDO ¡Ah, entiendo! ¿Tendréis una buena velada? CANCIAN Si señor, en la cama. RICARDO ¿En la cama? Pero ¿a qué hora? CANCIAN A las ocho de la noche. RICCARDO Pero ¿se burla de mí? CANCIAN Justo a esa hora. RICARDO ¿Ah? CANCIAN (gruñendo) ¡Ah! FELICE (radiante) ¿Qué te parece? MARINA Hace tiempo que sé que eres una gran pícara. FELICE, MARINA (juntas) Para enfrentar a los hombres astucia no nos falta, seríamos capaces hasta de desafiar al diablo. MARINA Qué caigan los osos en la trampa es justamente un placer delirante y cuando el golpe esté hado nadie lo podrá deshacer. CANCIAN (Para sí) Un Don Juan cargante y una mujer endemoniada ¡qué lindo matrimonio! ¡He hecho un gran negocio! Tengo frío y a este pesado galán ya no lo puedo soportar. Nada me complace aquí ¡Peor no se puede estar! RICARDO (Para sí) Gentil y amoroso semblante, mujer por quien suspiro, por ti, ¿qué martirio no sabría sufrir? Pero ¡hay de mí! Dulce y gélida, gentil e incluso tan casta, ¡ay! cuánto contrasta la virtud con mi deseo. FELICE, MARINA (juntas) ¡Ay, sí, cantaremos victoria! Seremos la gloria de todas las mujeres en un mundo gobernado por los hombres. (Ríen) Escena Novena (Simón y los antedichos) SIMÓN (entrando) ¡Marina! MARINA ¿Señor? SIMÓN ¿Qué es esta bacanal? (Señalando a Ricardo) ¿Qué sucede aquí? ¿Quién es este señor? FELICE (a Simón) Señor Simón, soy su servidora. SIMÓN (a Felice) Señora. (a Marina) ¿Y? FELICE Señor Simón, hemos venido ha hacerle una visita. CANCIAN ¿A quién? MARINA A ti. SIMÓN (a Marina) Vete de aquí. MARINA ¿Quieres ser descortés? SIMÓN Déjame hacer a mí. Tú vete de aquí, te digo. MARINA ¿Yo? SIMÓN Tú. MARINA ¿Yo? FELICE Vamos, vamos, señora Marina, es necesario que obedezca a su marido. (señalando a su marido) Míreme a mí con el mío, apenas me dice algo y yo lo hago. MARINA ¡Eh! Sí, comprendo. ¡Bravo! ¡Bravo! Señores. RICARDO (a Marina) A sus pies. SIMÓN (al conde, imitándolo) Me postro a sus pies. MARINA (a Ricardo) Ilustrísimo caballero. SIMÓN (a Marina) Señora, señora, señora. MARINA (a Simón) Bueno me voy en silencio porque yo lo quiero, hombre grosero, porque para mi desgracia, siempre seré una buena esposa. (a Ricardo) Lo saludo... muchas gracias por su visita... (a Simón) Pero si crees que por que callo puedes seguir haciéndote el loco con esa actitud tan grosera, yo podría quedarme. (a Ricardo y Felice) Los saludo... encantada por su visita... (intenta irse y se vuelve hacia Simón) Menos mal que te conocemos: que eres un sapo, que eres un perro que soy sumisa... y que tú no eres digno de disfrutar de tu dulce esposa. (a Ricardo y Felice) ¡A sus órdenes! (para sí) ¡Ja! ¡ja! ¡ja! Que risa me da... (a Ricardo y Felice) Mis respetos... (para sí) Con esta comedia grotesca... (a Ricardo y Felice) Gracias por su visita... (Para sí) ... hago lo que conviene. ¡Él está totalmente fuera de sí! (a Felice y Ricardo) Con permiso, a su disposición. (Marina va hacia la puerta mirando irónicamente a Simón) ¡Hombre grosero! (sale) SIMÓN (a Cancian, refiriéndose al conde) ¿Quién es este señor? RICARDO Si mi nombre pregunta por mi mismo lo sabrá. ¡Soy el Conde Ricardo de la Arcolai y cuidado conmigo! Soy un fiel amigo de Cancian y un leal servidor de su señora. ¡Y para mi orgullo, me complace consagrar a ambos mi corazón, mi vida y mi espada! Soy el Conde Ricardo de la Arcolai. SIMÓN (a Cancian) ¿Y tú permites a tu mujer alternar con esta clase de personas? CANCIAN ¿Y qué otra cosa puedo hacer? SIMÓN ¡Caramba! (se marcha) FELICE (a Ricardo, sonriendo) ¡Ah! ¿Y bien, qué me dice? ¡Ve usted, caballero, qué diferencia con mi marido! Cuánto siento que esta noche no podamos invitarlo a cenar. Nos veremos tras la cena en el teatro. Y ahora le contaré un pequeño asunto... CANCIAN ¿Qué? ¿De qué se trata? FELICE ¡Pero, querido! El sol se ha puesto y siento frío. (a Cancian) Por favor, alcánzame la mantilla. (Cancian le da la mantilla, luego intenta darle el brazo, pero ella, da su brazo al Conde y sale con él) ¡Ay, qué delicia sentir su calidez! (sale) CANCIAN (con la mantilla en su mano) ¡Bah, pongámonos en movimiento! (llegado a la puerta por donde salió Simón piensa en su última palabra) ¡Pufete! (suspira, luego mira la mantilla de su esposa, la besa y se marcha, pasando por debajo de la ropa colgada) ¡Nos hundimos! ACTO SEGUNDO Escena Primera (Gran sala en la casa de Lunardo. Lucieta sola) LUCIETA (Entra silenciosa, mira a su alrededor frotándose las manos) ¡Ciertamente puedo sentirlo que aquí está pasando algo! Este señor iracundo, mi padre, me quiere casar a toda costa. No puedo soportar estar siempre aquí encerrada. Hace mucho que siento que estoy lista para el casamiento. (Toma una Virgencita que se encuentra sobre la cómoda bajo una campana de vidrio y acomoda sus atuendos) Santa Maria, ora pro nobis. Un marido. ¡Oh, sí! ¡Ah, que sea encantador! Quizás buen mozo y sólo para mí. ¡Ay mi Dios! Así de tarde y de mañana oiré que me dice: querida mía, quiero a estar siempre contigo. Santa Maria, ruega por nosotros. Trataré a ese hombre como lo hago con esta virgencita. Él estará como un príncipe, tan elegante como se merece. Y yo le diré: mira, mira ¿no es perfecto? ¿Te gusta? No hay otro mejor. Santa Maria, ora pro nobis. (va a colocar la Virgencita bajo la campana de vidrio que está sobre la cómoda y le hace una reverencia) ¿Te gusta este?... (se interrumpe y escucha en la puerta, espía por la cerradura y sonríe) Mira, mira, lo que hace mi señora madre. Ella puede hacerlo y yo no. Ella me prometió darme encajes y perlas y no me las ha dado. Me dijo: tu señor padre no quiere que lo haga, dice que eres muy pequeña aún, que si lo haces te regañará. Pero yo, yo digo... que es ella la que no quiere. Creo que es porque soy más joven y más hermosa que ella. ¡Ay, seguro que sí! (avanza circunspecta) La he visto por el agujero de la cerradura esta mañana. Con un pincelito y un potecito, con el pincelito primero se retocó suavemente aquí y allá: los labios, los ojos y las mejillas. ¿Por qué lo hacía? ¿Quién lo sabe? (saca de bolsillo un trozo de tafetán) Y se ha puesto todo eso... (riendo) Pss... aquí llega. (a Margarita que entra bien vestida con una caja en la mano) ¡Bravo, señora madre! ¡Qué maravilloso vestido se ha puesto! ¡Bravo, que hermosamente se ha arreglado señora madre, parece una estrella! ¿Me dará los encajes? (Margarita le da un manguito de encaje) ¡Gracias, bendita sea, la quiero tanto! ¿Y luego? MARGARITA Toma este otro. (le entrega el otro manguito) LUCIETA ¡Ah gracias! ¡Ah, qué maravilla! ¡Ah, querida señora madre, se lo digo francamente, usted parece una reina! (Para sí) Ahora me dará las perlas. MARGARITA ¿Qué quieres muchachita? ¿Pretendes que ante nuestros invitados parezca una camarera? LUCIETA Feliz es quien puede disfrutar de la vida, tiene tiempo para divertirse, consigue lo que desea y su vida está llena de rosas. Pero, por desgracia, yo soy una pobre diabla, a quien el cielo y los ángeles han abandonado. ¿Usted debe aparecer impecable con sus vestidos lujosos y yo, pobrecita, con estos harapos? MARGARITA ¿Harapos? ¿Con esos manguitos nuevos y hermosos que te acabo de dar? LUCIETA Si, son como los de mi bisabuela. Mírelos, raídos, gastados... MARGARITA ¡Oh, qué descarada! ¿Los desprecias? Pues entonces no esperes que te de las perlas. LUCIETA ¡Uh! (llora) MARGARITA ¿Y ahora? ¿Por qué estás llorando? LUCIETA (aún llorando) Usted me prometió que me daría un collar de perlas y en cambio ahora no me da nada, nunca me lo querrá dar... MARGARITA ¡Si te lo daré! LUCIETA ¿Me lo dará? MARGARITA ¡Toma, toma! (le da el collar) LUCIETA Señora, mire, tiene una perla rota. MARGARITA Ponla a un lado. LUCIETA ¡Cuántas perlas rotas tiene! MARGARITA ¿Qué? LUCIETA (seria) ¿Cuánto años tiene este collar? MARGARITA ¿Quieres jugar? ¿Me las llevo de nuevo? LUCIETA ¡Eh, no lo haga maldita sea! MARGARITA ¡Eres una maleducada! LUCIETA ¿Me queda bien? MARGARITA Perfecto. LUCIETA ¿Y hace juego con mi rostro? MARGARITA Divinamente. LUCIETA No le creo nada, voy a mirarme. (extrae de bolsillo un espejo y se mira) MARGARITA ¿También un espejo? LUCIETA ¡Oh, es sólo un pedazo de espejo! ¡Ay de mí! ¡Mi padre! No puedo ni siquiera mirarme al espejo tranquila. (esconde el espejo) Escena Segunda (Lunardo y las antedichas) LUNARDO (entrando, a Margarita) ¿Qué es esto, qué es esto señora? ¡Si parece una marquesa! ¿Va a ir a un baile? MARGARITA ¿Sabes? Por una vez al año que me visto de seda, el señor tiene que gruñir. LUNARDO (a Lucieta) ¿Qué son esas cosas? ¿Qué diablos te has puesto en el cuello? LUCIETA ¡Oh, una antigüedad!... LUNARDO ¿Manguitos, señora? ¡Manguitos! ¿Quién te ha dado esas porquerías? LUCIETA Mi señora madre... LUNARDO ¡Devuélveselos ya mismo! LUCIETA ¡Si es sólo eso! MARGARITA ¡Por Dios y la santa Pepa! LUCIETA ¿Yo? LUNARDO ¡Tú te callas! MARGARITA Y yo... LUNARDO ¡Y tú... y tú!... Será mejor que te quites esas ropas. ¡Pareces una muñeca francesa! MARGARITA ¿Lo dices en serio? LUNARDO Lo digo en serio. MARGARITA Entonces, mira bien que soy capaz de quitármelo y hacerlo mil pedazos. LUNARDO Muy bien, empieza ya mismo que yo te ayudaré. LUCIETA ¡Señor padre, viene gente! LUNARDO ¡Diablos! ¡Y llegan sin avisar! (Marina entra) Escena Tercera (Marina, Simón y los anteriores) MARINA ¡Buenas tardes, señora Margot! MARGARITA ¡Buenas tardes amable señora Marina! (Marina besa a Margarita) LUCIETA ¡Buenas tardes! MARINA ¡Querida hija! ¿Cómo estás? (Marina besa a Lucieta) MARGARITA (a Simón) Señor Simón, buenas tardes. SIMÓN (brusco) Buenas tardes. MARINA Señor Lunardo... ¿No me saluda? Paciencia. LUNARDO La saludo. (a Lucieta) ¡Vete de aquí! LUCIETA (Para sí) ¡Yo no, eh! SIMÓN Señor Lunardo, estamos aquí para abusar de tu hospitalidad. LUNARDO (Para sí) Ya me imagino lo que dirá Simón cuando veas a mi esposa vestida de esa manera. MARINA (a Simón) ¡Mira qué elegancia! ¡Una belleza! SIMÓN (a Marina) ¡Calla! Ni hables. MARINA ¡Querido, qué maneras tan descorteses! MARGARITA (a Marina) ¿Señora, quieres quitarte el abrigo? MARINA Gracias. Con gusto. LUNARDO ¡Y cámbiate también tú de ropa! MARGARITA ¡Ah, figúrate, cambiarme! (a Marina irónicamente) ¡Ay, qué cosas dice! ¿No es lindo, no es una joya este marido mío? (riendo) ¡Qué dulce! ¡Qué dulce! ¡Un auténtico caramelo! (ríe) MARINA ¿Qué vas a hacerle? Disfrútalo, que el mío es mucho más bruto. LUNARDO (Para sí) Vaya, vaya, por mil demonios... ¿No se estarán mofando de mi confundiéndome con Cancian? SIMÓN Y Usted, señora, que en casa por ese maldito vestido me hizo rabiar dos horas. ¡Vaya a ponerse una ropa de entrecasa! MARINA (burlándose) Por supuesto, ilustre señor marido mío. MARGARITA ¡Vamos, vamos, señora Marina, nada de vestirnos con vestidos bordados o de brocato! MARINA Y así es. MARGARITA Si él pudiera ver a la señora Felice, con su atuendo de gala. MARINA ¡Y qué elegante! (a los dos hombres) Y no nosotras. MARINA, LUCIETA (juntas) ¿Has oído? La señora Felice se ha vestido muy bien. (Para sí) ¡Y se ha cargado de joyas! (a los dos hombres) ¿Habéis oído? La señora Felice lleva un vestido finísimo. SIMÓN, LUNARDO (juntos) ¡Marcharos ya, caramba! MARINA ¿Yo? ¡Ja, ja, ja, ja! LUCIETA, MARINA (juntas) ¡Ja, ja, ja, ja! SIMÓN, LUNARDO (juntos) Arpías, basiliscos, serpientes de cascabel que envenenáis la comida de quien os alimenta. Sois nuestra desgracia, sois nuestra peste, se muere, se revienta tratándoos bien. Es necesario trituraros en un mortero. Que sois el alimento del mismísimo diablo. LUCIETA, MARINA. MARGARITA (juntas) Vamos, ¡oh, vamos! dejemos que sigan gruñendo estos pobre locos, hasta que se cansen. Ellos son como los toros que se enfurecen y bufan y si no se calman no pueden cenar. Esperemos que más tarde podramos comer, cuando ellos estén más tranquilos y amorosos. (las mujeres ríen, los hombres las empujan afuera, ellas salen riendo) Escena Cuarta (Lunardo y Simón) SIMÓN Casarse, ¿a quién le puede gustar? LUNARDO Hoy en día, es casi imposible casarse. SIMÓN Ya no es posible. LUNARDO Ya no es posible. SIMÓN Todo ha cambiado. LUNARDO Todo se acabó. SIMÓN ¡Pero! LUNARDO ¡Pero! SIMÓN ¿Dónde están las mujeres de antaño? LUNARDO ¿Dónde están? La mujer de antes era una joya, un ángel de carne y hueso. Calmada y obediente, era un placer. Modesta muchachita y buena mujer. Pero tanta dulzura, pero tanta bondad hoy ya no existe: ¡ay todo terminó! SIMÓN ¡Casa bendita de los abuelos! Ellos sí que eran los señores de la casa. Bastaba una mirada, una palabra, y todos obedecían, nadie decía ni mu. Cuando más severo era, más querido. ¡Ay, sagradas costumbres! ¡Ay, todo eso ya pasó! SIMÓN, LUNARDO (juntos) Cuando volvían a casa cansados, encontraban paz y descanso. Los hijos besaban la mano de su padre. Era el rey del hogar, un verdadero sultán. ¡Queridos recuerdos de un tiempo pasado! Ya no queda nada de eso, ¡todo acabó! Hoy en día, en cambio, las mujeres son caprichosas y desaforadas, no saben hacer otra cosa que charlar pasearse y coquetear. (imitando a las mujeres) LUNARDO (en falsete) ¡Hola! ¿Cómo va eso? ¿Te diviertes en la fiesta? SIMÓN (en falsete) ¡Oh, me gusta tanto el baile!... LUNARDO El teatro, el juego de cartas... Me prometió bailar el minué. ¿Estoy bien vestida así? ¡Ah, me estrechó la mano él suspiró, ¡ay de mí! Y yo también. ¡Qué delicia, qué felicidad, oh, me sentí sonrojada! SIMÓN ¡No me vuelva a tocar! LUNARDO, SIMÓN (juntos) "No me haga enloquecer." (con voz natural, marcando las palabras) ¡Pecadoras! ¡Mujeres sin juicio! ¡Desvergonzadas! (van a salir, pero luego de detienen) LUNARDO Y sin embargo, a decir verdad, las mujeres en mi época... no me disgustaban. SIMÓN A mi tampoco realmente... LUNARDO ¡Pero en casa! SIMÓN ¡Y solas! LUNARDO ¡Y con las puertas cerradas! SIMÓN ¡Y con los postigos clavados! LUNARDO, SIMÓN (juntos) Quien es honesto ha de hacerlo así; y quien no lo sepa deberá de aprender. Escena Quinta (Felice y los anteriores. Luego Margarita, Lucieta y Marina] FELICE (entrando) ¡Oh, aquí estoy caballeros! LUNARDO. SIMÓN (juntos) ¡Señora! (salen) FELICE ¡Qué modales! Y pensar que ellos me invitaron. ¿Está permitido? ¿Es lícito? ¿Eh, señor Cancian? Se ha ido él también, pobrecito. ¿No hay nadie en la casa? ¿Se han muerto todos? ¡Eh! (Entra Margarita) FELICE ¡Ah, querida señora Margot! MARGARITA ¡Ah, déjeme... FELICE ¡Oh! ¿Dios, que pasó? ¿Una desgracia? MARGARITA ¡Se lo ha dicho! FELICE ¿Qué cosa? MARGARITA ¡Se lo ha contado todo! FELICE ¿Pero a quién? MARGARITA A ella. FELICE ¿Marina? MARGARITA Sí, Marina le ha contado a Lucieta todo sobre el muchacho. FELICE ¿Y qué? ¿No debía saberlo? Ahora ya lo sabe todo. LUCIETA (entra corriendo) ¡Oh, Dios! ¡Oh, Dios! MARINA (entrando) ¡Comprometida! FELICE ¡Comprometida, sí señora! LUCIETA ¡Oh, Dios! MARINA ¡Futura esposa! ¡Te casarás! ¡Te felicitamos! FELICE Si, para nuestro consuelo, queremos confetis en la boda. MARINA Casada, casada, sí, en verdad. ¡Este bello día por fin ha llegado! FELICE Desecha esos rubores que te invaden. MARINA Esposa, vas a ser una mujer casada. FELICE ¡Ah! Ese es el destino de todas. MARINA El de casarse aunque sea con una bestia. FELICE Con tu edad, tendrás de acostumbrarte, eso ya se sabe... MARINA ¡Vamos, deja de lado los rubores que te invaden el rostro! FELICE ¡Esposa, serás una mujer casada! MARINA, FELICE (juntas) Míranos a nosotras, que aunque casadas con dos sapos, somos felices. Casada, casada ¡qué bien, eso es bueno! Acepta la nueva vida que tendrás: No te sonrojes ni tengas tantos remilgos. ¡Casada, casada, casada, casada! LUCIETA ¡Oh Dios, me parece un sueño! ¡Ay de mí! ¿Díganme... es bello mi futuro esposo? MARINA No está nada mal. LUCIETA ¡Ah, bendito sea! MARGARITA ¿No es nada? LUCIETA Y, díganme... ¿cómo se llama? FELICE Filipeto. LUCIETA ¡Oh, querido, que bello nombre! (a Marina) Y... dígame... ¿quién es? MARINA ¿Es mi sobrino? LUCIETA ¡Oh, bendita señora tía, qué felicidad querida tía! (con alegría besa a Marina) MARGARITA ¡Qué exagerada! LUCIETA ¡Ah, por favor, que ya la considero parte de mi familia! (con alegría besa a Felice) MARGARITA Yo, señora, igualmente. (irónicamente, aludiendo a su marido) Pero esa joya que a mí me ha tocado. LUCIETA Vamos, sea buena... ¿Cuándo, cuándo lo veré? FELICE Pero muchacha bendita, tienes más apuro que yo. LUCIETA ¿Por qué no? FELICE Bueno, oídme: es cierto que conviene que se vean para que pueda ver si le gustas. LUCIETA ¿Qué? ¿Es posible que no le guste? FELICE ¡Figúrate! ¡Caramba! ¿Te crees la diosa Venus? LUCIETA Yo no, pero tampoco soy una bruja. Pero míreme y dígame ¿Qué cosa puedo tener para desagradar a mi pretendiente? ¿Quizás mi nariz es prominente? Dígame al menos: ¿qué es? ¿Soy jorobada? ¿Soy chueca? ¿Tengo la boca muy grande? ¿No soy igual a las otras muchachas? ¿No soy vivaracha? ¿Míreme? ¿No soy como se debe? No soy Venus, eso no importa, pero fea no soy... FELICE, MARINA, MARGARITA (juntas) ¿La oyes? ¡Ojalá que mantenga esa confianza en sí misma! LUCIETA Y también tengo mis artimañas... Soy pequeña pero muy pícara. Si él me quiere seria: aquí me tiene, muy seria. Si alegre, seré graciosa y juguetona... tengo mis cualidades histriónicas. Él quiere que baile: ¡Tralalalá! Si quiere que llore: ¡Oh, oh!... ¡Dios, cuanto me amará! FELICE, MARINA, MARGARITA (juntas) "Esto y aquello ya se verá." LUCIETA ¡Él, por fuerza, tendrá que amarme! Así lo siento en el corazón en este momento... Yo aprenderé de él y que él de mí. FELICE, MARINA (juntas) Ya veo, pero vayamos paso a paso... MARGARITA Si, despacio. LUCIETA ¡Ah! ¿Cuándo, cuándo podré verlo? FELICE En pocos minutos estará aquí. MARGARITA ¿Aquí? LUCIETA ¿Aquí? MARINA ¿Aquí? FELICE Aquí. Él vendrá disfrazado con una blusa de dominó y falda femenina. Viene disfrazado de mujer acompañado de un caballero. MARINA ¿Con ese ilustre caballero que vimos esta mañana? Excelente, muy bien. ¡Qué buena idea! LUCIETA ¡Oh, qué placer, qué placer! MARGARITA Pero ¡ay de mí! ¿Y si lo reconoce el antropófago de mi marido? ¡Menudo escándalo! LUCIETA, MARINA, FELICE (a tres voces) No hay peligro. Él viene disfrazado, viene vestido con ropas femeninas. (Se oye golpear la puerta) ¿Quién será? FELICE ¡Rápido, inventemos alguna historia! Diremos que es mi hermana con mi cuñado. LUCIETA, MARINA (juntas) Con tu cuñado. LUCIETA ¡Golpean a la puerta! ¡Golpean! FELICE ¡Vamos, abrid la puerta! MARGARITA ¡Ay de mí, qué miedo tengo! ¡A Dios me encomiendo! MARINA, FELICE (a dos voces) No te desanimes. Ve allá, vamos, ve a abrir de una vez- ¡Vete ya! (la empujan fuera de la habitación) LUCIETA ¡Golpea! ¡Golpea! Siento que mi alma se estremece. ¡Me parece estar viéndolo! ¡Ahí está, ya llega, allí viene, cielos, amparadme, tened piedad de mí! MARINA, FELICE ¡Qué ansiedad, qué divertido! ¡Qué sensación de estar tocando las estrellas! Realmente es una felicidad, una alegría, que hace que no quepa dentro de mí. ¿A quién no le gusta el carnaval navegando en una góndola por el canal? ¡Cómo me divierto ja, ja, ja, ja! De esos cuatro diablos nos burlaremos. LUCIETA Psss. MARINA Y FELICE (a dúo) Psss. LUCIETA ¡Él viene... ¡Ya viene!... MARINA, FELICE (juntas) ¡Él viene! Escena Sexta (Ricardo, Filipeto y las antedichas) MARGARITA (entrando) Este enmascarado pregunta por ti. (entra Ricardo y Filipeto disfrazado) RICARDO Humilde servidor de vuestras señorías. FELICE (gentilmente) A sus órdenes. MARINA Buenas tardes mascarita FELICE (a Filipeto) Señora enmascarada la saludo. (Filipeto saluda como una mujer) LUCIETA (para sí) Mira que buen garbo. MARINA ¿Y tú, Lucieta, qué dices? ¿Te gusta este disfraz? LUCIETA ¿Qué quiere que le diga señora? FILIPETO (Para sí) ¡Oh, mi amor es un néctar de rosas! MARGARITA (a Ricardo y a Filipeto) Excusadnos, señores enmascarados, es tarde y tenemos que cenar. RICARDO Está bien. ¡Vamos, vamos mascarita! FILIPETO ¡Maldita sea! Apenas la pude observar. MARINA ¡Eh, esperad un momentito! MARGARITA (temblando de miedo) ¡Si viniera el monstruo de mi marido! FELICE (a Filipeto) Mascarita, una palabra. ¿te gusta la muchacha? FILIPETO A mí, sí. FELICE ¿Es bella? FILIPETO ¡Muy hermosa! LUCIETA (a Margarita) ¿Señora madre? MARGARITA Aquí estoy. LUCIETA Si pudiera verlo un poquito. MARGARITA ¿Quieres jugar? Te llevo afuera LUCIETA Paciencia. MARINA (a Filipeto) Mascarita... ¿te gusta ella? FILIPETO ¡Mucho en verdad! MARINA ¿Quieres tabaco? FILIPETO Sí. MARINA ¡Para fumar tendrás que quitarte la máscara! (le levanta la máscara) LUCIETA (refiriéndose a Filipeto) ¡Ah, qué hermoso es! MARINA (señalando a Filipeto) ¡Qué hermosa muchacha! FELICE Es mi hermana. LUCIETA ¡Me dan ganas de reír! (ríe) FILIPETO ¡Oh, que linda es su risa! FELICE Quítate el disfraz. LUCIETA (para sí) ¡Oh... él inflama mi corazón! FELICE (señalando a Filipeto y Lucieta) ¿De estas dos, cuál es la más linda? FILIPETO ¡Está muy tapada, pero ese adorable rostro es una flor... un capullo de rosa! Ella me ha mirado. LUCIETA Me encanta su rostro... ¡Qué hermoso!... Pero se marcha... Quisiera despedirme... ¡Me ha mirado! FELICE, MARINA (juntas) ¡Ah, cómo disfruto viendo a estos dos noviecitos! Sus dulces sonrisitas ya sabemos lo que significan. Mira, mira, no encuentran qué palabras decir, ninguno se anima a dar el primer paso hacia el otro. MARGARITA Estoy temblando de miedo, el corazón ya no me palpita. Si el cielo no me ayuda deteniendo la tormenta, ésta caerá sin duda sobre mi cabeza. Me moriría de miedo si mi marido llegase ahora. FILIPETO, LUCIETA ¿Qué es esta emoción que siento? ¿Qué es este frenesí que siento en el corazón y no sé qué es? Una ansiedad, un ensimismamiento que jamás había experimentado. Quisiera huir de aquí. pero a la vez quisiera quedarme. RICARDO Una comedia más graciosa, una diversión más hermosa, un momento más amable que este no he conocido. MARGARITA ¡Oh, vamos hijos, terminemos aquí! Es hora de agradecer a estas damas y rogar al cielo para que os destine en matrimonio FELICE Sí, queridos muchachos, marcharos, por el momento contentaos con esto. FILIPETO Yo no puedo separarme de ella. LUCIETA Mi corazón se me escapa del pecho. MARGARITA Menos mal que todo salió bien. MARINA (a Filipetto) ¡Acomódate el disfraz! FILIPETO (sin saber cómo acomodarse el disfraz) ¿Cómo se hace? ¿Cómo se hace? FELICE ¡Vamos, ven aquí! LUCIETA ¡Pobrecito, no sabe usar ropa de mujer! (ríe) FILIPETO ¿Te burlas de mí? LUCIETA Yo, no. FILIPETO ¡Pícara! LUCIETA ¡Atrevido! FILIPETO (persiguiéndola) ¡Mira que te atrapo! MARGARITA ¡Por piedad que viene mi marido! MARINA ¡Y también el mío! FELICE (al Conde y a Filipetto) ¡Escondeos, rápido! MARGARITA ¡Allá, en esa habitación! RICARDO ¿Qué enredo es éste? (Filipeto y Ricardo son obligados a esconderse en la otra habitación) FELICE ¡Ay de mí, ya me ha visto! (fingen estar asustadas por un ratón subiéndose todas sobre las sillas) ¡Un ratón, un ratón! ¡Ah! Escena Séptima (LLegan Lunardo, Simón y Cancian) LUNARDO (a Margarita) ¿Qué haces ahí? ¿Estás loca? (a Lucieta) ¿Y tú, que has hecho? ¿Por qué estás tan agitada? LUCIETA Padre hay un ratón... ¿quieres que me vaya? LUNARDO ¡No, quédate aquí y vosotras bajaos de ahí, señoras que no hay nada! (Las mujeres se bajan) LUCIETA (para sí) Las piernas me tiemblan. LUNARDO Hoy queremos estar alegres: ¿no es verdad señores? SIMÓN, CANCIAN (a dúo) ¡Sí, por supuesto! LUNARDO ¡Lucieta, ven aquí! (Lucieta se acerca temblando) LUNARDO, SIMÓN, CANCIAN (a tres voces) ¡Ah, qué buena hija! LUNARDO Pero ¿qué estabas haciendo? LUCIETA Yo... no nada... LUNARDO ¿Tienes fiebre? Escucha, que esto te hará pasar. ¡En presencia de estos dos caballeros y de sus respectivas esposas te comunico que estás comprometida! LUCIETA (tiembla, solloza y casi se desmaya) ¡Ah! LUNARDO ¡Eh, que te pasa! ¿Te disgusta? LUCIETA No señor. LUNARDO ¿Sabes quién es tu prometido? LUCIETA Si señor. LUNARDO ¡Ay! ¿Lo sabes? ¿Quién te lo ha dicho? LUCIETA No señor... no sé nada... es que no sé lo que digo... LUNARDO (a los dos hombres) ¿La veis? ¡Una paloma inocente! FELICE (para sí) ¡Si él supiera todo! LUNARDO, SIMÓN, CANCIAN (juntos) ¡Qué buena hija! LUNARDO Pues debes saber que tu prometido es el hijo del señor Maurizio. MARINA, FELICE, MARGARITA (juntas) ¿Filipeto? MARINA ¿Mi sobrino? FELICE ¡Caramba! MARGARITA ¡Ah, qué dices! MARINA Eso me complace. FELICE Realmente nos sorprende. LUNARDO El señor Maurizio ha ido a su casa a buscar a su hijo. Lo traerá aquí, cenaremos y luego celebraremos el compromiso. LUCIETA ¡Oh, Dios!... FELICE, MARINA (a dúo) ¿Así, sin más preámbulos? MARGARITA ¡Oh, pobre de mí! LUCIETA ¡Se me paraliza el corazón! LUNARDO (a Lucieta) ¿Qué te pasa? LUCIETA Nada. LUNARDO, SIMÓN, CANCIAN (a tres voces) ¡Ah, qué buena hija! Escena Octava (Maurizio y los anteriores) (Entra Maurizio, agitado) LUNARDO ¡Oh, vamos! ¿Ya estás aquí? MAURIZIO Aquí estoy. LUNARDO ¿Qué te sucede? MAURIZIO ¡Estoy furioso! LUNARDO, SIMÓN, CANCIAN (a tres voces) ¡Oh! ¿Qué ha pasado? MAURIZIO Fui a mi casa, a buscar a mi hijo y no lo encontré por ningún lado... He preguntado, me hice informar y me han dicho que lo vieron con un forastero, un caballero, un tal señor Ricardo, uno que frecuenta a la señora Felice. (a Felice) ¿Quién es este señor Ricardo? ¿Quién es este forastero? ¿Qué está haciendo con mi hijo? FELICE De su hijo no sé nada, pero acerca del forastero sé que es un caballero honorable. ¿No es verdad, señor Cancian? CANCIAN (despotricando) ¡Yo no sé cómo es! El infierno me lo envió, Tuve que aguantarlo y no me dejó en paz. Yo os digo que no quiero saber nada de ese intrigante porque es un sinvergüenza. RICARDO (entrando de repente ofendido) ¡Hablad mejor de un caballero! LUNARDO ¿En mi casa? MAURIZIO ¿Dónde está mi hijo? RICARDO Su hijo está ahí dentro. MARINA ¡Ay de mí!... LUNARDO, SIMÓN, CANCIAN (juntos) ¿Escondido en la habitación? MAURIZIO ¿Dónde estás desgraciado? Concertante (Filipeto sale de la habitación) FILIPETO Señor padre por piedad... (corre tratando de evitar a su padre que lo persigue) MARGARITA ¡Marido mío, yo no sabía nada! ¡Marido mío! LUNARDO (a Margarita) ¡Bribona, tú también me las vas a pagar! FILIPETO ¡Ay! MARGARITA ¡Auxilio!... FELICE ¡Sujetadlo!... MARINA ¡Detenedlo! SIMÓN ¡Quédate quieto! LUCIETA ¡Ay, señor padre, ay, no me mate! MARINA ¡Oh, qué salvaje FELICE ¡Oh, decidle, decidle que se calme! LUNARDO (a Lucieta) ¡Ah, sinvergüenza, maleducada! CANCIAN ¡No, no se calma! (Maurizio sigue persiguiendo a Filipeto que corre por todo el escenario) SIMÓN (a Lunardo) ¡Ah, detente, detente querido amigo!... MARGARITA (a Simón y a Cancian) ¡Ay, detenedlo, que me va a destrozar! RICCARDO ¿Oh, qué escándalo de locos es éste? CANCIAN ¡Detente! LUCIETA, FELICE ¡Señor Lunardo, conténgase! LUNARDO ¡Ah, bribones! ¿Hacerme trampas a mí? SIMÓN ¡Ah, detente querido amigo! CANCIAN ¡Desaforado! LUNARDO (a Simón y a Cancian) ¡No me detengáis! MARGARITA (a Lucieta) ¡Desvergonzada lo sabía, me lo temía! LUCIETA ¡Perdóname, el creía... no quería! MARINA ¡Cielos, ay de mí! ¡Qué alboroto, qué burdel! FELICE (a Cancian) ¡A ti te digo, no te quedes tan tranquilo! SIMÓN (a Marina) Tú eres la artífice de esta intriga. CANCIAN (a Felice) Tú eres la artífice de esta intriga. MARGARITA (a Marina y a Felice) ¡Maldición! ¿Por qué acepté esto? RICCARDO (a Maurizio, luego a los otros hombres) ¡Señor mío, caballeros!... (Filipeto, seguido por su padre Sigue huyendo de un lado a otro) LUNARDO ¡Dejadme, quiero hacérselas pagar!... LUCIETA No sabía, no creía que... FELICE ¡Agarradlo, encadenadlo, es un loco de atar! (al caballero) ¡Qué idea maldita! ¡Qué bullicio se ha armado! ¡Calmaros bestias, todo esto es una vergüenza! MARINA ¡Oh, qué escándalo, qué problema! Los quisiera triturar. ¡Acabad, que yo tengo carácter y también me sé enfurecer! LUCIETA ¡Ay, señor padre, no me mate! ¡Ay, agarradlo, que me quiere pegar! MARGARITA ¡Pero agarradlo, que me quiere pegar! ¡Qué escándalo, ay de mí, qué alboroto, qué desastre, ya me lo veía venir! (seguido por Maurizio entra Filipeto corriendo por un lado y ambos huyen por el lado opuesto) RICARDO ¡Vamos escúchenme!... ¡Yo tengo la culpa!... Quiero remediar, reparar... Pero ¿es que están todos locos? FELICE ¡Bestias, marcharos a que os descuarticen! MARGARITA ¡Está furioso! (Filipeto, como antes, entra por un lado y huye de la parte opuesta seguido por Maurizio) LUCIETA ¡Filipeto, Filipeto, pobrecito! SIMÓN, CANCIAN (juntos) ¡Vamos, detente querido amigo, no te precipites! SIMÓN (a Marina) ¡Desaforada! CANCIAN (a Felice) ¡Prepotente! LUCIETA ¡El corazón me va a estallar en el pecho! SIMÓN (a Marina) ¡Ah, serpiente! CANCIAN (a Felice) ¡Bribona! (Filipeto y Maurizio vuelven corriendo pero esta vez la persecución sucede dentro del escenario. Filipeto se esconde tras uno u otro personaje) LUCIETA ¡Señora madre, es Filipeto, defiéndalo! MAURIZIO ¡Ah, canalla, te mato, te mato sinvergüenza! FILIPETO ¡Ah, señor padre, no me mate, yo no tengo la culpa! ¡No lo sabía, ay, no, no! RICARDO No soporto tanto. MAURIZIO ¡Puerco! ¡Ah, sí, te quiero triturar! (a Ricardo) ¡Si no me detienen juro al cielo que lo mato! FILIPETO ¡Ayuda, auxilio! ¿Dónde me escondo? ¡Oh qué horror, que barahúnda! ¿Dónde podré ponerme a salvo? (Maurizio persigue Filipeto) MARINA ¡Ay cielos, qué burdel! ¡Ay perros, estáis furiosos! ¡Está muchacha me arranca el corazón! FELICE ¡Vamos, os digo no hagáis escándalo! ¡Lunardo detente! ¡Estás loco de atar, tienes que irte a hacer descuartizar! RICARDO ¡Qué el diablo se los lleve! ¡Yo no quiero volverme loco! (Maurizio alcanza a Filipeto y lo lleva afuera a las patadas) ACTO TERCERO (Habitación de Lunardo) Escena Primera (Lunardo, Simón y Cancian) LUNARDO, SIMÓN, CANCIAN (juntos gruñendo de cólera) ¡Ah, mujeres del diablo! ¿Por qué habéis sido creadas? ¡Ay, víboras, verdugos! ¿A nosotros estos trucos? ¿A nosotros? ¿Esta traición? ¿Esta intriga endemoniada? ¡Ay, dónde está el castigo para tanta iniquidad? ¡Ay, que de sólo pensarlo!... Si no me agarran les hubiera estrujado la garganta. LUNARDO Así... SIMÓN Así... CANCIAN Así... (se levantan y pasean con rabia) LUNARDO (Con gesto de desesperación) Queridos amigos hablemos con estas mujeres yanalicemos qué debemos hacer. Lo de mi hija es fácil: lo primero es no volver hablar de matrimonio. SIMÓN, CANCIAN (juntos) No se hable más, no se hable de ello. LUNARDO La mandaré a un lugar alejado de este mundo y todo se terminó. Pero a las mujeres, compañeros, ¿cómo habremos de castigarlas? (a Cancian) Danos tu parecer. CANCIAN Para mí, lo confieso, no es nada fácil. SIMÓN Podríamos, también a ellas, meterlas en un monasterio y el problema se acabaría. LUNARDO (gruñendo dubitativo) ¡Hm! CANCIAN (un poco más decidido) Sí, un convento con altos muros. Y muerto el perro... CANCIAN, SIMÓN (juntos más animados) Un serrallo hermético y oscuro donde les den poco de comer; con ventanas clausuradas, reglas estrictas... ¡y voto de silencio! LUNARDO (de igual modo) Que no las dejen decir una palabra. Queridos amigos... ¡Y que a la tercera falta las ejecuten! SIMÓN ¡Qué las ejecuten! LUNARDO Pero veamos, veamos, matarlas... parece excesivo. CANCIAN No matarlas no, porque ya se sabe... buscarás otra... y seguirás buscando... sin mujeres no se puede estar. LUNARDO Pero, un buen palo, de vez en cuando... CANCIAN ¿Y si se rebelan? LUNARDO, SIMÓN (juntos, indignados) ¿Rebelarse? CANCIAN Ya lo han hecho... LUNARDO, SIMÓN (juntos) Nuestro amigo ya lo experimentó: su mujer lo ha golpeado. LUNARDO No sé qué hacer. SIMÓN Envíala con sus parientes. LUNARDO ¿Para que se rían de mí? CANCIAN Mándala al campo. LUNARDO Se comería todo mi capital. SIMÓN Bien, haz que le hable un sacerdote. LUNARDO Sería como predicar en el desierto. SIMÓN Guárdale los vestidos, oculta sus joyas, mátala de hambre, mortifícala. LUNARDO He probado todo eso y no logré nada. SIMÓN Comprendo, amigo, lo debes hacer así. LUNARDO ¿Cómo? SIMÓN Disfrutar de ella tal cual es. LUNARDO Si, comprendo que para mi desafortunadamente no hay remedio. Me pregunto ¿por qué todas las mujeres están hechas de azúcar y miel? ¡Ah, ojalá, que el cielo, en la tierra, nos hiciera probar las delicias santas. SIMÓN Dicen que en cielo hay muchos ángeles y que las mujeres no están entre ellos; y que si hubiese en la tierra algunas que fuesen beatas, tres serían suficientes. CANCIAN ¡Qué placer, qué alegría, qué contento, qué delicia, qué gusto, qué deleite! ¡Ah, sería un portento de la naturaleza y todos querrían una mujer así! LUNARDO, SIMÓN, CANCIAN (juntos) ¡Ay no, yo no me conformo, la quiero castigar aunque sólo sea con un buen palo! ¡Por mi honor, que la voy a castigar! Destrozarles la cabeza y arruinarles la fiesta; hacerles limpiar los hocicos, arrancarles los encajes y con ellos estrangularlas. Escena Segunda (Felice entra. Los hombre gritan Admirados cuando la ven) FELICE (amable y sonriente) Gentiles señores, gracias por tanta bondad, LUNARDO ¿Qué es esto? SIMÓN, CANCIAN (juntos) ¡Qué descaro! ¡Qué atrevida! LUNARDO ¡Qué insolente! FELICE Los he oído, respetables señores, alabarme de todo corazón y con el más profundo sentido de humildad me presento ante ustedes. CANCIAN ¿Y se atreve a venir a desafiarnos? FELICE (inocentemente) ¿Qué sucedió? ¿Qué hice? CANCIAN ¡No me provoques, mujer desquiciada!... LUNARDO, SIMÓN (juntos) ¡Bravo, Cancian! FELICE Habla entonces, estoy aquí para escucharte. CANCIAN Ven a casa conmigo. FELICE ¡No señor! CANCIAN (amenazante) ¡Pero caramba, por todos los diablos!... FELICE (inicialmente habla tranquila, luego más y más acalorada, con las manos en jarras, hace retroceder a los hombres) ¡Caramba!... Mira marido mío, ¡Yyo también sé decir malas palabras! ¿Qué te pasa? ¿Quién te crees que soy? ¿Me has encontrado en una zanja? ¿Soy yo tu sirvienta? ¿Esta es la manera de tratar a una dama? ¿Qué es eso de invocar a los diablos? ¿De injuriar de esa manera? ¿Qué es eso de alzarme la mano? A mí, ¿insultarme? A mí, ¿amenazarme? ¿Te parece que esos son modales? ¿Estos señores son los que te incitan? Esas palabras, esos improperios, ¿los has aprendido de ellos? ¿Estás en tus cabales, señor Cancian? (Cancian se mantiene callado, sus amigos se separan y él se tambalea) SIMÓN (a Lunardo, en voz baja) ¿Has oído què perorata? LUNARDO (en voz baja, a Simón) Yo la agarraría del cuello pero él permanece en silencio como un burro... FELICE (amablemente) ¿Vamos, no dicen nada? Venerables caballeros, les hablé a los tres, serenamente. Si tienen algo que decir, hablen. LUNARDO, SIMÓN (Juntos. Tartamudean con ira, finalmente consiguen balbucear algo) Le digo querida señora... FELICE ¡Ni una palabra más... sátrapas! ¡Callad, osos del infierno! No es este el modo de tratar a las damas a quienes jurasteis amar por siempre. Vamos al grano, hablemos en serio. El señor Lunardo quiere casar a su hija Pero nadie ha de saberlo, ¡cuidado con que la vean! Le guste o no le guste, ella ha de acatarlo. Pero como el muchacho está sano, el señor piensa que a ella le va a gustar. (exaltándose) Pero ¿seguro que a ella le va a gustar? ¿Y si no le gusta, señor cabeza de mula? Usted tiene una sola hija, ¡por Dios! ¿y quiere sacrificarla? Sí, fue muy bueno que los jóvenes se vieran. Su esposa, Margarita, no se atrevía a hacerlo. Marina aconsejó que se hiciera así, y yo tuve la idea del disfraz. Pedí al Conde Ricardo que colaborara; le gustó la idea y aceptó gustoso. Los dos jóvenes se gustan... (a Lunardo) Usted debería bajar la cabeza, en agradecimiento a la mujer que tiene. (a Simón) Para la señora Marina son todo elogios de mi parte. Los hombres deberíais estar satisfechos y no seguir siendo tan tercos. La muchacha y el joven son honestos, nosotras somos mujeres honorables. La suerte os ha ayudado al haber encontrado una mujer, una mujer con convicciones, que no se amedrentó para nada y que en este escabroso asunto todo lo ha resuelto bien ante la gran bestialidad de estos monstruos irracionales que con medios censurables estaban confabulando, incluso desafiando los rayos del cielo, de la forma más abierta. Y así, sin escándalos, exactamente como hacen los ángeles, a estos cuatro palurdos ha salvado de la vergüenza y la ruina. Dejad de ser patanes y caprichosos; dejad esa testaruda ingratitud si tanto bien despreciáis. Que os ataque una tarántula, que envejezcáis en un instante, que os dé la bobera y os quedéis bizcos. Os lo deseo de todo corazón y bailaré de alegría cuando reventéis. (concluyendo) Porque creo y estoy segura, que no existe ningún peligro y que el mundo no se desintegrará si alguien os rompe el cuello. (toma aire) Se completa así mi arenga. ¡Loado sea el cielo! Considerando todo lo dicho aprobad el matrimonio y aprobad al abogado... ¡Es de justicia! (Lunardo y Simón se miran en silencio) CANCIAN Óyeme, señor Lunardo... Felice puede tener sus defectos, sí. (sonriendo satisfecho y con orgullo) Pero a veces, hay que confesarlo... Ella es... una mujer encantadora. FELICE (a Cancian, mirándolo tiernamente) ¿No es así, señor Cancian? LUNARDO Pero yo os digo esto... FELICE (gritándole) ¡Esto es una vergüenza, señor patán! ¡Espéreme que ahora vuelvo!... LUNARDO (en falsete por el esfuerzo) ¿Usted lo ordena señora? FELICE (desde la puerta) ¡Sí señor, así lo ordeno yo! (sale) LUNARDO Si vuelve, me volveré loco. SIMÓN Bueno, en resumen, ¡a los gritos o susurrando con las mujeres no hay nada que hacer; o por las malas o por las buenas se hace siempre lo que ellas quieren. Última Escena (Felice, Marina, Margarita, Lucieta,. luego Filipeto, Maurizio y Ricardo] FELICE (a Lunardo) Mire usted, que arrepentida y contrita le pide perdón. LUCIETA, MARINA, MARGARITA (juntas) ¡Gracia y perdón pedimos! Rogamos compasión y casi muertas de pena nos arrodillamos a implorar. LUNARDO (a Lucieta) ¿Qué es lo que te mereces, veleidosa? FELICE Ella no tiene la culpa, hable conmigo. LUNARDO (a Margarita e Lucietta) ¡Amantes escondidos en mi casa! FELICE Dígamelo a mí, yo soy la responsable. LUNARDO (a Felice) ¡Eh, hágase matar también usted! FELICE (riendo) ¿Qué? CANCIAN ¿Cómo le hablas así a mi mujer? LUNARDO ¡Amigo, perdóname, estoy fuera de mí! (Los tres hombres se ponen sus abrigos y se disponen a marcharse) MARINA (a Felice) ¿Tan fácil se ha resuelto todo? SIMÓN También usted, señora, merecería una disculpa. MARINA Me voy a la cama. FELICE Espera un momento. El pobre señor Lunardo siente aún un poco de cólera, pero él la irá dominando y luego la dejará de lado. (agarra a Lunardo por la espalda, le quita gradualmente su abrigo y se lo da la Lucieta, luego le quita el sombrero y se lo da a Margarita) Ahora que se ha desahogado él nos perdona todo y si llegase él, lo dejará que se case con su hija. (aparece Filipeto sin ser visto por los tres hombres) ¿No es verdad, señor Lunardo? (Marina le quita a Simón el sombrero y el abrigo, Felice hace lo mismo con Cancian. Lucieta recibe los abrigos) LUNARDO Si señora, sí. (rebelándose al ver a Filipeto) ¡No señora, no! FELICE, MARINA, MARGARITA (juntas) ¡Oh! MAURIZIO (a Filipeto) ¡Sal de aquí! (Lucieta y Filipeto lloran juntos) LUNARDO ¿Qué significa ese llanto, desgraciada? FELICE, MARINA ¡Oh, basta ya caramba! ¿Eres un hombre o un niño? Idas y vueltas. Cambias de parecer como las veletas en el aire. ¿Qué es esta comedia? ¿Esta estupidez? ¿Esta chiquilinada? ¡Dices y te desdices! MARGARITA Yo también voy a hablar. Y digo señor que sí, que si en el pecho tiene un corazón, el muchacho debe desposarla. LUCIETA ¡Oh cielo, que penurias! ¡Ay de mí! ¿Qué puedo hacer? ¡Oh santos, salvadme, salvadme de este problema! MAURIZIO ¡Esto se complica, demonios! CANCIAN Serpientes y dragones. SIMÓN Finalmente logrará imponerse. RICARDO No necesito divertimer en la plaza, un espectáculo mejor que este no existe. LUNARDO (que no aguanta más) ¡Que el muchacho la tome, que se la lleve, que se case con ella, que la rapte, me siento mal, ya no puedo más! MARGARITA ¡Querido mío! FELICE (a Lunardo, bromeando) Y si viene el muchacho, se casarán, ¿no es verdad señor Lunardo? LUNARDO (a Lucieta, amablemente) Lucieta. LUCIETA ¿Señor? LUNARDO Ven aquí. LUCIETA (acercándose tímidamente) Vengo. LUNARDO ¿Tú te quieres casar? (Lucieta, confusa no contesta) LUNARDO (enojado) ¡Vamos responde! ¿Te quieres casar? LUCIETA (temblando) Sí señor, sí. LUNARDO Casquivana, ¿has visto al candidato? LUCIETA Sí señor. LUNARDO Señor Maurizio. MAURIZIO (rudo) ¿Qué pasa? LUNARDO Querido amigo, no me responda así, es cierto que todo no ha sido muy honesto. MAURIZIO (a Filipeto) Miserable sinvergüenza... ven aquí. FILIPETO (reanimado) Aquí estoy. MAURIZIO ¿Estás arrepentido? FILIPETO (golpeándose el pecho) Sí señor. MAURIZIO Mira que aunque estés casado, dependerás de mí FILIPETO Sí señor, sí. MAURIZIO Señora Lucieta, te acepto como hija y que el cielo te bendiga. Dame la mano. FELICE Yo te daré su mano. FILIPETO ¿Como se hace? MARINA, FELICE (juntan las manos de Filipeto y Lucieta) Así. MARINA (conmovida) ¡Pobrecito! (Lunardo se seca los ojos) MARGARITA (conmovida) Señor Simón, Señor Cancian, ¿seréis los padrinos? SIMÓN (conmovido) Sí señora, aquí estoy. CANCIAN (conmovido) Con mucho gusto. LUNARDO (conmovido) Vamos muchachos estemos alegres, dejemos de llorar... (con voz ahogada por la emoción) ¡Un viva por todos, es hora de cenar! (Lunardo y Margarita, Simón y Marina, Felice y Cancian, y Ricardo salen. Lucieta queda sola con Filipeto, ella espera que él la bese, pero él no entiende y queda indeciso. Lucieta huye riendo y Filipeto la sigue y la besa) Digitalizado y traducido por: José Luís Roviaro 2023. |